مهندس محمدحسین اسلام‌پناه، طراح ساعت آفتابی

۳ بهمن ۱۳۹۲ برای شرکت در همایش نجوم به کرمان رفته، سری هم به بازار کرمان زدم. پشت شیشه دکان صحافی کُهنه کتاب، طرحی از ساعت آفتابی را دیدم که روی چرم حک شده بود. پیرمردی در دکان بودند. قیمت ساعت آفتابی را پرسیدم. ایشان پرسیدند که درباره ساعت آفتابی چه می‌دانم. پاسخ دادم که چند نمونه در شهرهای ایران ساخته‌ام و کیت ساعت آفتابی افقی که با مختصات رسدخانه دانشگاه کاشان طراحی و چاپ کرده بودم را نشان دادم. پیرمرد گفتند که این کیت ساعت آفتابی را دارم.
گفتند که طرح ساعت آفتابی را برای کرمان با برنامه پاسکال در سال ۱۳۶۹ طراحی کرده و روی چرم پیاده کرده‌اند. ساعت آفتابی چرمی را از پشت شیشه کنده و به من هدیه دادند.
من با هماهنگی دکتر فاطمی، دبیر هفتمین همایش ملی نجوم و اخترفیزیک ایران ایشان را به دانشگاه کرمان دعوت کردم. پیش از نیمروز ۴ بهمن به دانشگاه کرمان آمدند و در چند جلسه سخنرانی شرکت کردند. از اینکه شمار اخترشناسان ایران فزونی یافته بسیار خرسند شدند. عکسی با ایشان گرفتیم و رفتند.
امروز سراغ ایشان را گرفتم. گویا خانه‌نشین شده و هوش و حواس بحث علمی را ندارند.

@irajsafaei
تصویربرداری از کمان ماه برفراز استودان کرمان

در ایران باستان بر این باور بودند که چهار عنصر اصلی یعنی آب، خاک، باد و آتش نباید آلوده شود. از آنجا که مردگان را آلوده می‌دانستند. کالبد آنها را زیر خاک نمی‌کردند. مبادا خاک و به‌ویژه آب‌های زیرزمینی آلوده شود. بی‌گمان از همه‌گیری بیماری‌هایی همچون وبا هم آگاه بوده‌اند. از این روی کالبد مردگان را بر فراز کوه می‌گذاشتند. تا پرندگان مردارخوار و به‌ویژه پرنده هُما، گوشت و بخش زیادی از استخوان‌ها را بخورد. آنچه برجای می‌ماند در چاله‌ای می‌ریختند که بدان اُستودان یا همان استخوان-دان می‌گویند. برای آنکه حیوان‌های مردارخوار همچون شغال به کالبد دسترسی نداشته باشند، پیرامون آن را دیواری بلند و گِرد می‌افراشتند. اینجا کمان ماه برفراز استودان کرمان را می‌ببینید که توسط ایرج صفایی مسئول رسدخانه (رصدخانه) دانشگاه کاشان تصویربرداری شده است.

⚠️بازنشر ممنوع⚠️

صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://hottg.com/s/irajsafaei/
تصویربرداری از کمان ماه برفراز گنبد جبلیه کرمان

گنبد جبلیه کرمان، ساختمانی سنگی که گویا در کنار آرامستان (یا قبرستان) قدیمی کرمان بوده است. بلندی آن به ۱۸ متر می‌رسد. گفته می‌شود که از دوران ساسانی برجای مانده. دیوارها از سنگ و ملات گچ بوده و تاق آن آجری است. پی بنا هشت‌ضلعی بوده که با روش هنرمندانه‌ای گنبدی بر آن سوار شده است. گویا درون آن نمایشگاهی از سنگ‌های آرامگاهی و کتیبه‌های سنگی است. در اینجا کمان ماه نو را بر فراز این بنای باستانی می‌توانید ببینید، که توسط ایرج صفایی مسئول رسدخانه (رصدخانه) دانشگاه کاشان تصویربرداری شده است.

⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://hottg.com/s/irajsafaei/
کاشان، دایره مینا

نمایشگاه سفالینه‌ها و دست‌ساخته‌های چوبی و فلزی دکتر عباس اکبری، استاد هنر دانشگاه کاشان با نگرشی به چشم‌انداز آسمان با نام
"کاشان، دایره مینا"
تا نهم خرداد ۱۴۰۴ در گالری مریم کاشان برپاست. دریافت آگاهی بیشتر در صفحه اینستاگرام دکتر اکبری
https://instagram.com/abbas.akbari
و صفحه اینستاگرام نگارخانه هنری مریم کاشان
https://instagram.com/maryamartgallery.kashan


⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://hottg.com/s/irajsafaei/
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
رُخگرد عرضی ستاره رونده کیوان

این شب‌ها از دو بامداد، ستاره رونده کیوان (به تازی سیاره زحل) از سوی شرق سرمی‌زند. بیشتر حلقه‌های آن همچون دو گوشواره در دو سوی آن دیده می‌شود. اینک راستای دید ما در راستای حلقه‌ها است. بنابراین حلقه‌ها بصورت دو خط در دو سوی کیوان دیده می‌شوند. رخگردانی کیوان با گذشت بیش از چهار سال رخ می‌دهد.

گالیله با تلسکوپ کوچک تصویر چندان روشنی نمی‌دید. در یک زمان اندکی کیوان را کشیده‌تر دید، و پس از چند سال و رخگرد کیوان، حلقه‌ها همچون دو خط بود و با تلسکوپ او نمی‌شد دید. از این روی به رصد خود بدگمان شد.

آنان که در این شب‌ها کیوان را با تلسکوپ کوچک می‌بینند، شاید نتوانند، حلقه‌ها را ببینند.
تصویربرداری را ایرج صفایی با تلسکوپ اصلی رسدخانه (رصدخانه) دانشگاه کاشان انجام داده. پدیده تلاطم اتمسفر زمین را هم در اینجا می‌توانید ببینید.


⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://hottg.com/s/irajsafaei/
ستاره رونده

ستاره ایستاده و رونده کدامند:
ستارگان ایستاده آنند که بر همه آسمان‌ها پراکنده‌اند و دوری ایشان همیشه یکسان‌ست، چنانک یکی بدیگر نزدیکتر و دورتر نشود. و بپارسی ایشان‌را بیابانی خوانند. زیرا گمشده بدان راه بازیابد ببیابان و دریااندر. و ستارگان رونده آن هفت‌اند که هریکی کره‌ای دارند جداگانه. و این روندگان یک بدیگر و بثابته نزدیک همی‌شوند و دور همی‌شوند، گاه از جهت جای و گاه از جهت برابری. و آن از بهر زودی حرکت ایشانست و مختلفی.

کتاب التفهیم ابوریحان
باب سوم: در حالهاء آسمان و زمین

ویرایش و دیباچه استاد جلال‌الدین همایی
صفحه ۶۰ (تصویر یکم و دوم)

و نسخه خطی شماره ۲۵۴۷ کتابخانه مجلس
صفحه ۳۲ (تصویر سوم)


"ستاره رونده" به تازی رفته و شده "کوکب السیار"، کوتاه شده آن بازگشته و شده "سیاره"

⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://hottg.com/s/irajsafaei/
ماجراجویان آسمان - تابستان ۱۴۰۴ 🌟

ویژه کودکان ۵ تا ۱۰ سال

👫 کلاس‌های شاد و سرگرم کننده برای تعامل و  تقویت پرسشگری کودکان

🗓 شروع دوره: تیر ماه ۱۴۰۴
🕒 تعداد جلسات: ۷ جلسه
🔭 همراه با جلسه عملی رصد با تلسکوپ
💰 شهریه ثبت‌نام: ۷۰۰ هزار تومان


📍 مکان برگزاری:
کاشان، خیابان فاضل نراقی، فرهنگ ۲۳( کوچه هیات مسلم) ،کوچه شهید احمد نوشین فر بعد از بقعه امامزاده سید عقیل ، کوچه شهید مجتبی شجاع‌الدینی، دفتر انجمن نجوم سپهر کاشان

ثبت نام از طریق دایرکت اینستاگرام و واتس آپ و تماس با
@nojoumsepehrkashan

09135648246

https://hottg.com/anjomansepehrkashan
🔺 شمارش معکوس برای یک دوره جدید در نجوم: اولین تصاویر تلسکوپ انقلابی «ورا روبین» به زودی منتشر می‌شود

🔹 پس از بیش از دو دهه ساخت و انتظار، رصدخانه «ورا سی. روبین» در شیلی، که مجهز به بزرگترین دوربین دیجیتال ساخته شده به دست بشر است، آماده رونمایی از اولین تصاویر خود می‌شود. این رویداد که در تاریخ ۲۳ ژوئن ۲۰۲۵ (دوشنبه، ۳ تیر ۱۴۰۴) به صورت زنده پخش خواهد شد، آغازگر یک دوره کاملاً جدید در مطالعه آسمان شب است.

رصدخانه ورا روبین چیست و چه تفاوتی با دیگر تلسکوپ‌ها دارد؟ برخلاف تلسکوپ‌هایی مانند هابل یا جیمز وب که با میدان دیدی باریک به جزئیات یک جرم آسمانی خاص نگاه می‌کنند، تلسکوپ روبین یک دوربین زاویه باز (wide-angle) غول‌پیکر است. این تلسکوپ طراحی شده تا هر چند شب یک بار، از کل آسمان قابل مشاهده نیمکره جنوبی یک عکس فوری بگیرد. این قابلیت منحصربه‌فرد، آن را به یک ماشین کشف پدیده‌های متغیر و گذرا تبدیل می‌کند.

🔹 این رصدخانه قرار است یک پروژه ۱۰ ساله به نام «مساحی میراث فضا و زمان» (LSST) را اجرا کند. در این پروژه، تلسکوپ به طور مداوم از آسمان تصویربرداری می‌کند تا در نهایت «بزرگترین فیلم تاریخ از کیهان» را بسازد. این فیلم به دانشمندان اجازه می‌دهد تا تغییرات کیهان را در طول زمان مشاهده کنند.

پروژه LSST چه اهدافی دارد؟ با ثبت حدود ۸۰۰ تصویر از هر نقطه از آسمان در طول ۱۰ سال، این پروژه به دانشمندان کمک خواهد کرد تا:

- میلیاردها ستاره و کهکشان جدید را فهرست‌بندی کنند.
- میلیون‌ها جرم کوچک در منظومه شمسی (مانند سیارک‌ها و دنباله‌دارها) را ردیابی کنند.
- پدیده‌های نادری مانند انفجارهای ابرنواختری را در لحظه وقوع کشف کنند.
- با مطالعه توزیع ماده در کیهان، به درک بهتری از ماهیت «ماده تاریک» و «انرژی تاریک» برسند.

🔹 با دوربین ۳۲۰۰ مگاپیکسلی خود، این تلسکوپ هر شب حدود ۲۰ ترابایت داده تولید خواهد کرد. ستاره‌شناسان بی‌صبرانه منتظر این رویداد هستند، زیرا انتظار می‌رود تلسکوپ روبین پدیده‌هایی را به ما نشان دهد و به سوالاتی پاسخ دهد که امروز حتی قادر به تصور آن‌ها نیستیم.

[منبع]
🆔 @Science_Focus
#نجوم #تلسکوپ #رصدخانه_روبین #فضا #LSST #اختروفیزیک
آن سوی ماه

گرانش زمین سبب می‌شود که از دیدگاه ما، ماه گرد خودش نچرخد. بنابراین ما همیشه یک سوی ماه را می‌توانیم ببینیم. آنچه می‌بینیم، بخش‌های خاکستری که بدان‌ها دریاهای ماه گفته می‌شود، و بیشتر از هسته آهنی ماه هستند، که از زیر پوسته سیلیکاتیِ روشن‌تر هویدا شده‌اند. چرایی آن، باز هم گرانش زمین است.

دیگر سوی ماه بخش‌های خاکستری چندانی به چشم نمی‌آید. به جای آن پوسته سیلیکاتی و دهانه‌های برخوردی را می‌توان دید. بی‌گمان آن سوی ماه برخوردهای بیشتری را به خود دیده. زیرا سنگ‌های آسمانی که به میانه زمین و ماه راه یافته‌اند، بیشتر به زمین برخورد نموده‌اند.

داستان‌هایی درباره پشت ماه و درون آن گفته می‌شود. از جمله اینکه سازه‌هایی پشت ماه هست! یا ماه توخالی است! می‌توانید ببینید که درست نیست.

📷تصویر از ماهواره‌ای است که به فراسوی ماه رفته است.

⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://hottg.com/s/irajsafaei/
همزمان با ۵۹۶ مین سالروز درگذشت جمشید کاشانی، اخترشناس و ریاضیدان برجسته ایرانی، تصحیح و تحقیق کتاب تلخیص المفتاح این ریاضیدان به کوشش محمدرضا عرشی به چاپ رسید.


این کتاب چکیده‌ای از کتاب مفتاح الحساب جمشید کاشانی، از مهم‌ترین کتاب‌های ریاضی سده نهم هجری است که وی پیش از رفتن از کاشان به سمرقند آن را برای نوآموزان در ۳۰ فصل نوشته است. تصحیح کتاب همراه با دیباچه‌ای در سرگذشت جمشید کاشانی ‌و مشخصات نسخه‌ها و متن تصحیح شده است. در کتاب مطالب ریاضیات قدیم با اصطلاحات امروزی و برای کسانی که آشنایی چندانی با نوشتارهای ریاضیات قدیم ندارند به زبان امروزی شرح داده شده است.

جمشید کاشانی یکی از برجسته‌ترین اخترشناسان و ریاضیدانان ایرانی است که بامداد چهارشنبه 10 تیر 808 هجری خورشیدی در رصدخانه سمرقند درگذشت.



دریافت آگاهی بیشتر در وبسایت رسدخانه دانشگاه کاشان
https://uko.kashanu.ac.ir/fa/25902/

صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://hottg.com/s/irajsafaei/
HTML Embed Code:
2025/07/04 04:07:20
Back to Top