طبق مطالعات اخیر، نوشیدن قهوه - به ویژه دو تا سه فنجان در روز - نه تنها با کاهش خطر بیماری قلبی و ریتم خطرناک قلب مرتبط است، بلکه با عمر طولانی‌تر نیز همراه است. این روندها برای افراد مبتلا و افراد بدون بیماری قلبی عروقی صادق است. محققان می گویند این مطالعه که بزرگترین تجزیه و تحلیل برای بررسی نقش بالقوه قهوه در بیماری قلبی و مرگ است، این اطمینان را ایجاد می کند که قهوه با ایجاد بیماری قلبی جدید یا بدتر شدن بیماری قلبی قبلی مرتبط نیست و ممکن است در واقع محافظ قلب باشد.

#قهوه
#قلب

🆔 hottg.com/@HR1GHADAM
.

قسمت پنجم فارکست کتاب:
ارزش‌ها: ساختن دنیای بهتر برای همه- بخش اول
Values: Building a Better World for All

موضوع کتاب:
چه چیزی ارزش را در اقتصاد تعیین می‌کند؟ آیا ایدئولوژی سودگرایانه قرون ۲۱‌ام و بنیادگرایی بازار تأثیر مخربی روی ارزش‌های دموکراتیک و انسانی جوامع داشته است؟
مارک کارنی (Mark Carney)، اقتصاددان برجسته کانادایی که سابقه ریاست بانک‌های مرکزی کانادا و انگلستان را دارد در بخش اول کتاب جدیدش «ارزش‌ها» به این سؤالات مهم و چالش‌برانگیز اقتصادی پرداخته است. کارنی در بخش دوم کتابش، نشان می‌دهد یکی از مهمترین ریشه‌های بحران‌هایی مثل رکود سال ۲۰۰۸، پاندمی کرونا و تغییرات اقلیمی چیزی نیست جز همین غلبه ارزش‌های پولی بر سایر ارزش‌های انسانی.

لینک اصلی کتاب:
https://lnkd.in/ek6378_V

راوی این قسمت:
راوی این قسمت فارکست کتاب دکتر #حامد_قدوسی، استاد اقتصاد مالی دانشگاه پلی‌تکنیک ایالتی کالیفرنیا است.

حامی این قسمت:
شرکت مشاوره مدیریت رهنمان

لینک دسترسی به این قسمت:
https://lnkd.in/edeD2dCU

تولید شده در استودیو دانشگو

#farcast #farcastbook #rahnaman #values #Daneshgoo

وبینار: گذر به انرژی نو و پیامدها و سیاست‌های مرتبط برای کشورهای نفتی

هفته آینده، چهارشنبه ۲۴ فروردین ساعت ۷:۳۰ عصر به وقت تهران، وبیناری با حضور سه نفر از هم‌کاران خواهیم داشت که موضوعش بررسی ابعاد، پیامدها و روش‌های بهینه مدیریت گذر به دنیای با کربن پایین (صفر) است. متن انگلیسی اطلاعیه و لینک ثبت‌نام برنامه را در این‌جا کپی می‌کنم.

Our next IIEA webinar is a panel session on "Transition to Low-Carbon Economy: Challenges & Policy Responses of OPEC Countries".

Chair: Hamed Ghoddusi (Board Member of the IIEA & California Polytechnic State University)

Climate change concerns have resulted in global efforts to mitigate greenhouse gas (GHG) emissions through various means, including the decarbonization of the economy. A zero/low-carbon energy portfolio implies suppressed demand for fossil fuels and stranded underground reserves. This panel examines the likelihood and extent of such a scenario, its implications for OPEC countries and Iran, and the set of policies by fossil fuel producers to make a smooth transition to a low-carbon future. Our speakers examine the issue from three broad perspectives: (1) Energy Scenarios, (2) Macro Policies, and (3) Domestic Responses.

The panel therefore focuses on the following three topics:

Global Energy Scenarios and Implications for Oil/Gas Producers, Bassam Fattouh, (Oxford Institute for Energy Studies)

Macroeconomic Management in MENA Oil Producers in the Face of Covid and Energy Transition, Adnan Mazarei (Peterson Institute for International Economics)

Oil Revenue Spending in Iran and Proposals for Efficient Climate Change Mitigation/Adaptation, Layla Shiva (TeIAS: Tehran Institute for Advanced Studies)

For more details about our webinars please see: https://www.iraneconomics.org/webinars.

تماس با نویسنده @hamed_ghoddusi
@hamedghoddusi

https://hottg.com/hamedghoddusi/1061
جزییات ثبت‌نام و لینک

امنیت انرژی: از دولت‌های نفتی (Petrostates) به دولت‌های برقی (Electrostates)
حمله روسیه به اوکراین یک زنگ بیدارباش برای امنیت انرژی کشورهای جهان به ویژه کشورهای اروپایی بوده و ضرورت گذار به یک سیستم انرژی پایدار از منظر تأمین انرژی را برای کشورهای اروپایی بیش از هر زمانی مشخص کرده است. برخلاف نگاه کوتاه‌مدت، در افق بلندمدت نگرانی‌های به وجود آمده، سیاست‌های امنیت انرژی را با سیاست‌های تغییر اقلیم همسو کرده و باعث شده فرآیند گذار به انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر تسریع شود. اما پرسش اینجاست که آیا فرآیند گذار به سیستم انرژی پاک و مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر مشکل امنیت انرژی را برطرف خواهد کرد؟ اکونومیست در شماره ۲۶ مارس دو مقاله مهم را در صفحات ۹ و ۶۷ با عناوین «Power Play» و «Energy Superpowers» به موضوع امنیت و انرژی اختصاص داده بود.
در این گفتار از هفته دوم فصل سوم #فارکست هفتگی با دکتر #حامد_قدوسی در مورد نکات موجود در این دو مقاله گفتگو کردیم.

میزبان:
محمد امین نادریان

لینک دسترسی:
https://lnkd.in/end4hMjM

#Farcast #Daneshgoo #Rahnaman

خلاصه‌ای از نشست «گذر انرژی و پیامد آن برای کشورهای اوپک»

پنل دیروز با سخن‌رانی‌های کوتاه ولی پرمحتوای اعضای پنل و سوالات و نظرات دقیق شرکت‌کنندگان تبدیل به یک برنامه پویا و آموزنده شد که بیش از ۲:۳۰ ساعت طول کشید. در این‌جا برخی یادداشت‌های خودم از نکات کلیدی بحث را برای دوستانی که موفق به حضور در برنامه نشدند می‌نویسم.

۱) سناریوهای آینده انرژی در مورد این‌که زمان «افت تقاضای نفت» کی خواهد بود اختلاف زیاد دارند ولی برخی اشتراکات بین آن‌ها است: وقتی زمان افت تقاضا برسد، تقاضای با سرعت افت خواهد کرد و دیگر به اوج بر نخواهد گشت. هدف از سناریونویسی هم لزوما «پیش‌بینی» (Forecast) آینده نیست، بل‌که بیش‌تر فهم پیش‌نیازها و مسیر لازم برای رسیدن به آن سناریو است (Backcasting).

۲) با این‌که گذر به دوران بدون کربن هنوز نرسیده است ولی پیامدهای آن روی «ریسک‌های پروژه‌های انرژی فسیلی و هزینه تامین مالی آن‌ها» به خوبی احساس می‌شود.

۳) چالش به «گل نشستن منابع» (Stranded Asset) برای کشورهای نفتی خیلی بزرگ‌تر از شرکت‌های بین‌المللی نفتی است چون میزان «ذخایر به تولید» برای کشورها خیلی بزرگ‌تر از شرکت‌ها است. این کشورها ممکن است ذخایر زیادی را زیر زمین رها کنند.

۴) استراتژی جای‌گزینی و تنوع‌سازی صادرات و منابع دولت، برای کشورهای نفتی چندان آسان نیست. تقریب هیچ بخشی نیست که به لحاظ «حاشیه سود» بتواند جای‌گزین بخش نفت شود. عمده تنوع‌بخشی در بخش «خدمات» بوده و بخش تولیدی مهمی جای‌گزین نفت نشده است.

۵) «کربن‌زدایی از تولید» یک استراتژی بالقوه برای رقابت است. متاسفانه، کشورهای اوپک پتانسیل جمع‌آوری و نگهداشت کربن (CCS) را دست کم گرفته‌اند و روی آن سرمایه‌گذاری نکرده‌اند. رشد این فناوری‌ها می‌تواند پتانسیل ادامه حیات سوخت‌های فسیلی را طولانی‌تر کند.

۶) گذر انرژی نیازمند یک همکاری مشترک بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان سوخت‌های فسیلی است. ولی این کار نیازمند حضور فعال کشورهای نفتی در دیالوگ جهانی «تغییر اقلیم» و ایفای نقش رهبری در این نشست‌ها است. برخی کشورهای نفتی (مثلا امارات) این نقش را به‌تر از بقیه انجام می‌دهند.

۷) کسری بودجه و سطح بدهی دولت‌ها در کشورهای نفتی در طول زمان مرتب بیش‌تر شده است و این خودش یک چالش جدید است: اتکا به درآمدهای نفتی برای سرپا نگه‌داشتن اقتصاد در طول زمان بیش‌تر شده است.

۸) یارانه‌های انرژی (با شدت مختلف) بخشی از کسری بودجه هستند ولی همان طور که در تجربه‌های متعدد دیده‌ایم، حذف یارانه‌های انرژی (خصوصا در شرایط تورم ، فقر و رکود ناشی از کوید و جنگ اوکراین) اصلا کار ساده‌ای نیست.

۹) کشورهای عربی که سال‌ها با سیاست «لنگر کردن نرخ ارز» (و رها کردن سیاست پولی) اقتصاد را اداره کرده‌اند، ممکن است تحت فشار شرایط جدید مجبور به شناور کردن نرخ بهره و اعمال سیاست‌های پولی و نرخ بهره فعال شوند.

۱۰) جنگ اوکراین شرایط را برای «صندوق‌های ثروت» (SWF) کشورهای نفتی پیچیده‌تر کرده است چون بخشی از فعالیت این صندوق‌ها در کشورهایی مثل روسیه بود.

۱۱) کشوری مثل ایران تحت «فشار دو جانبه» از سمت «تغییر اقلیم» است. از یک طرف درآمدهای نفتی در بلندمدت ممکن است کم‌تر شود (خصوصا در صورت اعمال مالیات کربن در کشورهای مصرف‌کننده) و از طرف دیگر تغییرات اقلیم مشکلات محیط‌زیستی متعددی برای ایران به وجود می‌آورد و بخش کشاورزی ، آب و تولید کشور را تحت فشار قرار می‌دهد.

۱۲) بخشی از سبد راه‌حل‌ها برای ایران باید شامل (سهم مختلفی) از «مدیریت مصرف داخلی انرژی و کاهش مصرف»، «حذف درست یارانه‌ها»، «گسترش ظرفیت انرژی‌های نو و برق مبتنی بر گاز»، «حذف گاز فلرها» (که سهم بزرگی در ردپای گاز گل‌خانه‌ای ایران دارد) و «استفاده از CO2 برای تولید صیانتی» باشد. در جلسه بحث‌های طولانی در مورد مزایا و معایب تکیه بر تزریق گاز برای تولید صیانتی شد.

۱۳) عطف به نکاتی که قبل‌تر گفته شد، ایران نباید فرآیند مقابله با گرمایش زمینی و عبور از سوخت‌های فسیلی را منوط به رفع تحریم‌ها کند، هر چند تحریم‌ها مانع بزرگی برای این گذر ایجاد کرده‌اند. در کل ایران باید نقش خیلی فعال‌تری در نشست‌های تغییر اقلیم و گذر انرژی ایفا کند.

در صورت موافقت سخن‌رانان اسلایدهای آنان را هم به اشتراک می‌گذاریم.

تماس با نویسنده @hamed_ghoddusi
@hamedghoddusi

در بزرگ‌داشت استاد «مهدی آگاه»

با کمال تاسف و افسوس فراوان از صفحه جناب جلال‌پور متوجه شدم که آقای مهدی آگاه از دنیا رفته‌اند. آن‌ها که با صنعت پسته و مسایل آب و کشاورزی و تجارت خارجی خصوصی ایران آشنا هستند حتما خانواده آگاه و شخص آقای آگاه را می‌شناسند و به نقش این خانواده در بالندگی و جهانی‌سازی صنعت پسته ایران آشنا هستند. مهدی آگاه بزرگ‌‌انسانی بود که از یک طرف دنیادیده و درس‌خوانده و مجهز به نگاه جهانی بود و از طرف دیگر ریشه در این خاک داشت و به شهر خود برگشت و محور اقدامات مهمی در توسعه صنعت پسته کرمان و فعالیت‌های اطراف بود. مصداق یک کارآفرین مستقل ، بی‌ادعا و متخصص خصوصی.

علاوه بر آن در سال‌های واپسین عمر دغدغه توسعه پایدار ایران را داشت، به تاسیس نهادهای مدنی و حرفه‌ای در این راستا کمک کرد و دست به پژوهش و نوشتن زد. علم‌رغم جای‌گاه حرفه‌ای رفیع و مشغله‌های کاری که حتما داشت، هم‌چنان یک محقق فروتن و جوان و کنج‌کاو می‌خواند و طرح نظر می‌کرد و به بحث می‌نشست.

در سال‌های اخیر توفیق این را داشتم که از طریق مجازی و حضوری در خدمت ایشان باشم و از نظرات و دانش‌شان در موضوعات مختلف - از تاریخ پسته و قنات در ایران گرفته تا پایداری منابع آب و بورکراسی - بهره‌مند شوم. و فقط دانش‌ و تجربه ایشان نبود ‌بل‌که منش و شخصیت‌شان هم نکات فراوانی برای یادگیری داشت.

این متن کوتاه ادای دین و بهانه‌ای است برای گرامی‌داشت یاد این مرد بزرگ و آرزوی این‌که مسیر زندگی و فعالیت‌های‌شان الگویی کم‌یاب برای جوان‌ترها باشند. تسلیت به همه اعضای خانواده گرامی و دوستان ایشان. روح‌شان در شادی و آرامش باد.


@hamed_ghoddusi تماس با نویسنده
@hamedghoddusi

قسمت پنجم فارکست کتاب:
ارزش‌ها: ساختن دنیای بهتر برای همه- بخش دوم
Values: Building a Better World for All

موضوع کتاب:
کارنی در بخش دوم کتابش، نشان می‌دهد یکی از مهمترین ریشه‌های بحران‌هایی مثل رکود سال ۲۰۰۸، پاندمی کرونا و تغییرات اقلیمی چیزی نیست جز همین غلبه ارزش‌های پولی بر سایر ارزش‌های انسانی.

لینک اصلی کتاب:
https://lnkd.in/ek6378_V

راوی این قسمت:
راوی این قسمت فارکست کتاب دکتر حامد قدوسی، استاد اقتصاد مالی دانشگاه پلی‌تکنیک ایالتی کالیفرنیا است. یکی از حوزه‌های مطالعاتی ایشان اقتصاد انرژی و تغییرات اقلیم بوده و مطالعات و پژوهش‌های زیادی در این خصوص داشتند.

راوی این قسمت:
راوی این قسمت فارکست کتاب دکتر حامد قدوسی، استاد اقتصاد مالی دانشگاه پلی‌تکنیک ایالتی کالیفرنیا است. یکی از حوزه‌های مطالعاتی ایشان اقتصاد انرژی و تغییرات اقلیم بوده و مطالعات و پژوهش‌های زیادی در این خصوص داشتند.

حامی این قسمت:
شرکت مشاوره مدیریت رهنمان

سردبیر:
دکتر محمدامین نادریان

ناظران علمی و برنامه‌ریزان:
دکتر فرهاد نیلی، دکتر سید فرشاد فاطمی

تهیه‌کننده:
دکتر هستی ربیعی

لینک دسترسی:
https://lnkd.in/eWwqxHsJ

پرونده‌های تغییر اقلیم در دادگاه‌ها
تعداد پرونده‌های حقوقی مرتبط با تغییر اقلیم در سال‌های اخیر، به‌ویژه از سال ۲۰۱۵ و توافق پاریس، به شدت در حال افزایش بوده و در حال تبدیل شدن به یک روند رو‌به‌رشد و فزاینده است. اما سوال این است که آیا این اقدامات حقوقی می‌تواند به کنترل تغییرات اقلیمی و انتشار گازهای گلخانه‌ای و کربن کمک کند؟
اکونومیست در شماره ۲۱ آوریل در مقاله‌ای در صفحه ۵۷ با عنوان «Climate Lawsuit» این موضوع را به دقت موشکافی کرده است.
در این گفتار از فصل سوم فارکست هفتگی با دکتر حامد قدوسی در مورد این موضوع گفتگو کردیم.

میزبان:
محمد امین نادریان

لینک دسترسی:
https://lnkd.in/edJYj2vM

بحران سوخت آفریقا
آفریقا به شدت دچار بحران کمبود سوخت شده و به همین خاطر تعداد زیادی از پروازها از مقاصد شهرهای بزرگ آفریقایی لغو شده است. علاوه بر این صف‌های طولانی چند کیلومتری پشت پمپ بنزین‌ها ایجاد شده است. علت این مشکل را نباید فقط در افزایش قیمت سوخت در جهان جستجو کرد. فراتر از قیمت، مسئله دسترسی به سوخت در قاره آفریقا است.
اکونومیست در شماره ۷ مه یک مقاله را با عنوان «Fuel shortage in Africa» در صفحه ۳۵ منتشر کرده که در آن به بحران کمبود سوخت در آفریقا پرداخته است.
در این گفتار از فصل سوم فارکست هفتگی با دکتر حامد قدوسی در مورد کمبود سوخت در آفریقا و چشم‌انداز بازار نفت گفتگو کردیم.

میزبان:
محمد امین نادریان

لینک دسترسی:
https://lnkd.in/eP8kjir4

بازارهای کربن: موانع و راه‌حل‌ها
بازارهای کربن یکی از بزرگترین ابزارها علیه تغییرات اقلیم محسوب می‌شوند و حجم تجارت در این بازارها در سال گذشته ۱۶۴ درصد رشد داشته و به ۸۹۷ میلیارد دلار رسیده است. با این وجود، بازارهای کربن همچنان با مشکلات جدی مواجه هستند و هنوز مشخص نیست که برای کنترل انتشارات اثرگذاری معناداری خواهند داشت یا خیر.
اکونومیست در شماره ۲۱ مه مقاله‌ای را با عنوان «Carbon Markets» در صفحه ۶۴ منتشر کرده و ضمن اشاره به موانع اصلی بازارهای کربن، راه‌حل‌های موجود و مؤثر موجود را مطرح کرده است.
در این گفتار از فصل سوم فارکست هفتگی، با دکتر حامد قدوسی در مورد بازارهای کربن، موانع و راه‌حل‌های آنها گفتگو کردیم.

میزبان:
محمد امین نادریان

لینک دسترسی:
https://lnkd.in/eA5QdKd5

قسمت ۴ فصل ۴ فارکست اکونومیست

گزارش ویژه:
دکتر حامد قدوسی
سرمایه‌گذاری ESG
‌
کسب‌وکار:
دکتر امینه محمودزاده
ترازنامه در عصر بحران
‌
اقتصادی و مالی:
دکتر امینه محمودزاده
بحران در اقتصادهای نوظهور

علم و فناوری:
دکتر حسین نیلی
پیش‌بینی برنده‌ی جنگ؛ و
افسردگی و سروتونین

میزبان:
دکتر محمدامین نادریان

لینک دسترسی:
https://lnkd.in/eQrQ2mYt

باز هم بحث شیرین «جمع صفر در بازارهای مالی»

دوستی این مطلب را فرستاده که ببینم. خندیدم و گفتم اگر می‌دانستم برخی عزیزان معامله‌گر این قدر در این ۲-۳ سال با این عنوان «جمع صفر» درگیر خواهند بود از همان اول می‌گفتم «جمع بازار» که راضی باشند و این قدر برای ابطال این حرف تلاش نکنند و به زحمت نیفتند :) در واقع نکته‌ای که این مطلب انگلیسی ارجاع شده در متن گفته حرف جدید یا خاصی نیست و همان چیزی است که از روز اول گفتیم: انتگرال زرنگ‌بازی و استراتژی معاملاتی فعال در بازار مالی «نسب به بازده کلی بازار» جمع صفر است. یعنی وقتی بازده یک استراتژی‌ منفعل در بازار را از جمع کل بازده‌ همه استراتژی‌های فعال (Active Investment) کم کنیم همیشه به عدد صفر می‌رسیم!

حالا چرا این عبارت «جمع صفر»؟ راستش این یک اصطلاح فنی در بین اهالی اقتصاد است که به موقعیت‌هایی اشاره می‌کند که مازاد (Surplus) جدیدی در اقتصاد خلق نمی‌شود و فقط یک مازاد مشخص بین بازی‌گران باز-تقسیم می‌شود. آن‌هایی که نظریه بازی را نه از روی تفنن و سرسری بل‌که با دقت مطالعه کرده باشند می‌دانند که بازی‌های با جمع ثابت (از جمله همان جمع بازار) به لحاظ ریاضی نهایتا قابل تبدیل به جمع صفر هستند چون کسر کردن یک عدد ثابت از پاداش بازی‌گران چیز خاصی را در تعادل و رفتار بازی عوض نمی‌کند. در نتیجه اصطلاح جمع صفر را حتی برای اشاره به بازی‌های با جمع ثابت غیرصفر هم به کار می‌بریم تا بحث را عمومی و کار را راحت‌تر کرده باشیم. (البته این را در حاشیه اشاره کنیم که اصطلاح بازی و نظریه بازی برای فهم توزیع پاداش در معاملات بازار سرمایه زیاده‌روی و نابه‌جا است چون عنصر رفتار استراتژیک در این معاملات حضور چندانی ندارد. به لحاظ فنی، عبارت «جمع صفر» از عبارت «بازی جمع صفر» دقیق‌تر است و کلا نیازی به نظریه بازی‌ها در این بحث نداریم.)

اگر می‌پرسید یک مصداق برای جمع صفر در بازار مالی چیست؟ باید بگویم همان استراتژی که دوست‌مان آقای نصر اصفهانی در کانالش تبلیغ کرده است که مثلا «با شایعه بخر و با خبر بفروش» (یا شاید هم برعکس، این حرف‌ها از دید اقتصادی اهمیت خاصی ندارد.). چرا این استراتژی مصداق جمع صفر است؟ چون برای هر خریداری در شایعه، یک فروشنده در شایعه نیاز هست و برای هر فروشنده‌ای در خبر، یک خریدار در خبر لازم است تا معامله انجام شود. دانش زیادی لازم نداریم که ببینیم جمع بازده «مازاد» هر دو نفری که این استراتژی متضاد هم را دنبال می‌کنند، نهایتا صفر مطلق است! بازده مازاد یعنی چی؟ یعنی بازده مازاد بر سودی که یک پوزیشن منفعل در بازار تولید می‌کرد. خلاصه جمع کل سود مازاد این زرنگ‌بازی‌ها در بازار نهایتا همان سود منفعل (Passive Investment) کل بازار است و مازاد جدید مهمی در اقتصاد خلق نمی‌کند. یک راه دیگر دیدن قضیه هم این است: سود استراتژی‌های معاملاتی بازار مالی در هیچ‌جای تولید ناخالص داخلی منعکس نمی‌شود چون جزیی از تولید واقعی اقتصاد نیست.

تماس با نویسنده @hamed_ghoddusi
@hamedghoddusi

منابعی برای دروس اقتصاد انرژی

در این سال‌‌ها چند بار درس اقتصاد انرژی پیش‌رفته/کاربردی را برای دانش‌جویانی با پیشینه عموما مهندسی و فنی تدریس کرده‌ام و دنبال منابع مناسب هم برای چنین کلاسی بوده‌ام. این تابستان منابع را دوباره بروز کردم و برخی را معرفی می‌کنم شاید به کار بقیه هم بیاید.

ابتدا باید این توضیح را بدهم که درس‌های اقتصاد انرژی باید چند موضوع مهم را پوشش بدهند که لزوما یک کتاب خوب برای همه‌ آن‌ها وجود ندارد. به نظرم موضوعات اصلی را می‌شه در این گروه‌ها طبقه‌بندی کرد:

۱) سیستم‌های انرژی: فهم روابط فیزیکی حاکم برای تولید، انتقال و مصرف انرژی، تبدیل واحدها، درک قیود فیزیکی حاکم بر سیستم‌های انرژی

۲) اقتصاد کلان انرژی: درک نظام‌مند از تعامل منابع، مصارف و روندهای انرژی در دنیا، سناریوهای انرژی، امنیت انرژی، روندهای بلندمدت انرژی

۳) اقتصاد خرد: مفاهیمی مثل ماهیت تخصصی تابع عرضه و تقاضا، کشش و تعادل در بازارهای انرژی

۴) اقتصاد صنعتی (IO): درک رفتار رقابت ناکامل و استراتژیک بین بازی‌‌گران و تحلیل و طراحی بازارهای انرژی (خصوصا بازار برق)

۵) اقتصاد بخش عمومی: جنبه‌های نرماتیو، رفاه اجتماعی و سیاست‌گذاری بهینه بخش محیط‌زیست و انرژی (مباحثی مثل مالیات و یارانه بهینه)

و نهایتا ۶) تحلیل و درک رفتار و ماهیت بازارهای مختلف انرژی مثل نفت و گاز و ذغال‌سنگ و برق فسیلی و تجدیدپذیر و هیدروژن و برق هسته‌ای و بازار کربن و ... که هر کدام‌شان می‌تواند یک بحث مفصل باشد.

کتابی که همه این جنبه‌ها را به خوبی پوشش بدهد پیدا نکردم ولی چند کتاب که ترکیب‌شان کمابیش مباحث را پوشش می‌دهد این‌ها هستند:

اول از همه یک کتاب با دست‌رسی باز که همین امسال منتشر شد و پوشش خوبی روی اقتصاد کاربردی بازارهای مختلف دارد را معرفی کنم. می‌توانید رایگان دانلود کنید.


کتاب «اقتصاد انرژی: بازارها، تاریخچه و سیاست‌ها» جنبه‌های نظری را خیلی پوشش نداده ولی بازارها و فناورهای را نسبتا با جزییات وارد شده‌ است. نویسنده کتاب دومی هم دارد که بیش‌تر روی جنبه‌های فنی‌تر انرژی متمرکز است.

کتاب اقتصاد انرژی شوارتز به عنوان منبع اصلی درس گزینه بدی نیست چون هم یک مقدار خوبی به تئوری اقتصاد خرد و اقتصاد منابع پایان‌پذیر پرداخته است و هم بازارهای مختلف انرژی را بحث کرده است. این کتاب نسبتا جدید هم خصوصیات کمابیش مشابهی دارد.


باتاچاریا سعی کرده بیش‌تر نظری باشه ولی به نظرم از برخی مباحث نسبتا سطحی عبور کرده است.

نهایتا چند هندبوک انرژی (اولی، دومی) هم در سال‌های اخیر منتشر شده که لزوما مناسب کتاب درسی نیستند ولی برخی فصل‌های‌شان را می‌شود ه عنوان خواندنی مکمل در کلاس بحث کرد.

تماس با نویسنده @hamed_ghoddusi
@hamedghoddusi

🔻شرکت مشاوره مدیریت رهنمان برگزار می‌کند:
🔸 اولین سمینار درد مشترک با موضوع «ایران در جهان»
🗓 ۳ اسفند ۱۴۰۱

🎙️ دکتر فرهاد نیلی، دکتر محمد فاضلی، دکتر آرش رئیسی‌نژاد

🌐 ثبت‌نام در اولین سمینار درد مشترک:
www.session.rahnaman.com

🔹 ثبت‌نام برنامه تابستانی مدرسهٔ تردید برای نوجوانان

➖ لینک ثبت‌نام👇

https://tardidschool.com/product/summer-courses-teenagers

➖ کانال تلگرام اختصاصی این برنامه👇

@tardidschool_children


🔔 با ثبت‌نام در هر چهار دوره این برنامه، از ده درصد تخفیف ثبت‌نام برخوردار شوید.

چرا مردم وارد بازی‌های جمع-صفر می‌شوند؟

اگر اقتصاد می‌خوانید درست و دقیق بخوانید. باعث افتخار نیست که کسی که مدعی داشتن مدرک دکترای اقتصاد است، این موضوع کمابیش ساده را نداند که جمع-صفر بودن یک موقعیت لزوما مانع از ورود بازی‌گران به آن نمی‌شود و این را به عنوان یک کشف بزرگ از «عدم تطابق نظریه و واقعیت» مطرح کند! دنیای واقع پر است از مثال‌هایی که با این‌که موقعیت جمع-صفر است ولی بازی‌گران در «تعادل» وارد آن می‌شوند: رقابت تسلیحاتی بین کشورها، رقابت بازاریابی یا جنگ قیمت بین شرکت‌ها، رقابت استخدام وکیل طلاق بین زوج‌ها، دینامیک بلندتر صحبت کردن در مهمانی‌های شلوغ، رقابت هزینه کمپین انتخاباتی بین سیاست‌مداران، رقابت تحقیق و توسعه برای برنده شدن در یک مناقصه با صرفا یک برنده و الخ.

اولین درس نظریه بازی، یعنی بازی زندانی - که این روزها روایتی از آن در هر کتاب عامه‌پسندی پیدا می‌شود - همین موضوع مهم را توضیح می‌دهد: چرا مردم وارد بازی‌های جمع-صفر یا جمع-منفی می‌شوند؟ چون هر بازی‌گر به صورت انفرادی (Unilateral) تمایل دارد که از استراتژی «عدم ورود» تخطی کند! در نتیجه در بازی‌های جمع-صفر، ممکن است سطح بالایی از رقابت یا فعالیت دیده شود، با این‌که به صورت پیش-از-وقوع (Ex-Ante)، همه طرفین می‌دانند که دست آخر خروجی بازی امر مطلوبی برای کل جمع نیست. به زبان اقتصادی، در موقعیت‌های استراتژیک، خروجی کارا و خروجی تعادلی لزوما روی هم نمی‌افتد. مثلا در رقابت تسلیحاتی، یکی از کشورها تمایل دارد برتری تسلیحاتی نسبت به هم‌‌سایه پیدا کند. چون این کشور این کار را می‌کند، کشور دوم هم روی تسلیحات سرمایه‌گذاری می‌کند و رقابت بالا می‌گیرد. آخر سر هم طرفین هزینه هنگفتی خرج رقابت تسلیحاتی کرده‌اند و دوباره سر جای اول خود (به لحاظ برتری نسبت به رقیب) هستند. پول دادن به مدیران دارایی یا خرید فناوری برتر برای معامله‌گری در بازار سهام هم همین است: همه خودشان را به فناوری برتر مجهز می‌کنند ولی دست آخر بازده متوسط همه بازی‌گران، همان بازده منفعل بازار است منهای هزینه اضافه‌ای که به مدیر دارایی پرداخت کرده‌اند!!

دوست دیگری هم برای‌ این عزیز مدعی «اقتصاد رفتاری»، توضیح داد استدلالش حتی در سطح مبانی ساده منطق هم ایراد دارد. یک نظریه می‌تواند ماهیت موقعیت را توضیح بدهد ولی لزوما نخواهد وارد توضیح رفتار مردم شود: این‌که می‌بینم مردم در عمل سیگار می‌کشند، هیچ تاثیری در درستی یا نادرستی این گزاره که «سیگار برای سلامتی مضر است» ندارد. البته در مورد جمع-صفر بازی سهام، حتی این جدایی دو گزاره را نداریم: تئوری اقتصادی هم به ما می‌گوید که چرا مساله جمع-صفر است و هم به خوبی می‌فهمیم چرا مردم وارد این بازی جمع می‌شوند و به مدیران دارایی دست‌مزد می‌دهند.

@hamed_ghoddusi تماس با نویسنده
@hamedghoddusi