TG Telegram Group Link
Channel: بهزاد کریمی_آزمون وکالت
Back to Bottom
سلام به همگی 🙋

📣 با توجه به نظر سنجی دیشب اکثریت دوستان گزینه اول رو انتخاب کردن که وظیفه میدونم کامل بهتون یاد بدم.

🔔 البته سایر قاعده هارو به ترتیب میریم جلو.

✍️ ابتدا قاعده قبح عقاب بلابیان

ابتدا بگیم: قاعده یعنی چی؟

قاعده در اصطلاح اصول فقه، یعنی:

> یک حکم کلی که در موارد مختلف و مشابه می‌تونیم ازش استفاده کنیم.



به‌عبارت ساده‌تر:
📌 قاعده، یه نوع «فرمول عمومیه» که تو شرایط شبیه به هم، می‌تونه تکلیف ما رو روشن کنه.

1. معنی لغوی و اصطلاحی قاعده قبح عقاب بلابیان

قبح یعنی ناپسندی و زشتی.

عقاب یعنی مجازات کردن.

بلا بیان یعنی بدون اینکه قبلاً چیزی گفته یا اعلام شده باشد.


📌 ترجمه‌ی کل قاعده:

> «زشت است مجازات کردن کسی بدون اینکه قبلاً به او بیان و ابلاغ شده باشد که این کار ممنوع است.»




---

🔹 2. منظور از این قاعده چیست؟

این قاعده می‌گوید:

اگر قانونی یا حکمی قبلاً به فرد اعلام نشده باشد (یعنی به او گفته نشده باشد که فلان کار حرام، ممنوع یا جرم است)، مجازات کردن او برای انجام آن کار، قبیح و ناپسند است.

یعنی خدا یا حکومت نمی‌تواند کسی را به خاطر کاری که نمی‌دانسته ممنوع است، مجازات کند.


---

🔹 3. مثال ساده فقهی و حقوقی

مثال فقهی:

فرض کن فردی در دوران جاهلیت (قبل از اسلام) شراب می‌خورده و نمی‌دانسته که در اسلام حرام است. اسلام نمی‌تواند او را به خاطر آن مجازات کند، چون هنوز بیانی از طرف خدا یا پیامبر نیامده بود.

مثال حقوقی:

اگر قانونی تصویب شود که بگوید: «از امروز استفاده از موتورسیکلت برقی بدون پلاک ممنوع است»، نمی‌توان کسی را قبل از تاریخ تصویب قانون بابت استفاده از موتورسیکلت برقی جریمه کرد. چون در آن زمان هنوز ممنوع نبوده و به او بیان نشده بود.


---

🔹 4. کاربردهای قاعده در علوم مختلف

رشته کاربرد

اصول فقه دلیلی برای اینکه "تکلیف قبل از بیان شرعی، وجود ندارد"
فقه برای مثال در بحث حدود، نمی‌توان حدی را اجرا کرد اگر حکم آن به مکلف نرسیده باشد
حقوق کیفری اصل قانونی بودن جرم و مجازات دقیقاً بر اساس همین قاعده است: «هیچ‌کس را نمی‌توان برای رفتاری که در زمان وقوع آن جرم نبوده، مجازات کرد.»
حقوق اداری و عمومی دولت باید مقررات را قبل از اجرا ابلاغ عمومی کند و الا قابل اجرا نیست.



---

🔹 5. رابطه با قانون اساسی ایران

📜 اصل ۱۶۹ قانون اساسی:

> «هیچ فعل یا ترک فعلی به استناد قانون بعد از وقوع جرم، جرم محسوب نمی‌شود.»



📌 این اصل دقیقاً بیان حقوقی قاعده «قبح عقاب بلابیان» است.


---

🔹 6. نتیجه نهایی (جمع‌بندی ساده)

‌ اگر تکلیفی (مثلاً یک حکم شرعی یا قانون) بیان نشده باشد یا مردم از آن بی‌خبر باشند،

نمی‌شود آن‌ها را به خاطر انجام ندادن آن مجازات یا عقاب کرد.

این قاعده حافظ عدالت است، و هم در فقه و هم در حقوق نقش اساسی دارد.

از این ساده تر 😊😊
📣 اینم کاربرد قاعده قبح بلابیان

۱. اصل قانونی بودن جرم و مجازات

🔹 ماده ۲ قانون مجازات اسلامی

> «هر رفتاری که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد، جرم محسوب می‌شود.»



📌 یعنی:
تا وقتی قانون صریحاً نگفته فلان کار جرمه، نمی‌تونی کسی رو مجازات کنی.
📥 دقیقاً این همون مفهوم «قبح عقاب بلابیان»ه.


---

۲. عطف به ماسبق نشدن قوانین کیفری

🔹 ماده ۱۰ قانون مجازات اسلامی:

> «قوانین مربوط به جرایم، جزاها و اقدامات تأمینی و تربیتی نسبت به جرایم ارتکابی پیش از تصویب آن‌ها مؤثر نیست...»



📌 یعنی اگه کاری قبل از تصویب قانون جرم نبوده، بعداً هم نمی‌تونی کسی رو مجازات کنی.
📥 این دقیق‌ترین کاربرد قاعده قبح عقاب بلابیان در قانون مدون ماست.


---

۳. اصل برائت (ماده ۴ قانون آیین دادرسی کیفری)

> «اصل، برائت است و هیچ‌کس را نمی‌توان مجرم شناخت، مگر اینکه جرم او طبق قانون ثابت شود.»



📌 یعنی تا وقتی جرم بودن کاری با بیان قانونی روشن نشده، اصل بر بی‌گناهی فرده.


---

۴. اصل ۱۶۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

> «هیچ‌ فعل یا ترک فعلی به استناد قانون بعد از وقوع جرم، جرم محسوب نمی‌شود.»



📌 این اصل دقیقاً از قاعده‌ی قبح عقاب بلابیان گرفته شده. یعنی:

باید قبل از ارتکاب، قانون جرم بودن رو گفته باشه

وگرنه نمی‌شه کسی رو مجازات کرد



---

۵. ماده ۲ قانون مدنی

> «قوانین، ۱۵ روز پس از انتشار در روزنامه رسمی، لازم‌الاجرا هستند.»



📌 یعنی حتی وقتی قانونی تصویب شد، تا اطلاع‌رسانی (بیان) نشه، اجراش بر مردم الزام‌آور نیست.


---

۶. حقوق اداری و تخلفات هم شامل می‌شه

مثلاً:
اگر شهرداری یا سازمانی جریمه‌ای برای کاری تعیین کنه، باید اول اعلام کنه.
وگرنه نمی‌تونه مردم رو به خاطر کاری که اصلاً نمی‌دونستن ممنوعه، جریمه کنه.


---

📌 جمع‌بندی ساده و کاربردی:

قانون نحوه کاربرد قاعده قبح عقاب بلابیان

قانون مجازات اسلامی (ماده ۲، ۱۰) فقط کارهایی جرم هستن که قبلاً قانون جرم‌شون اعلام شده باشه

قانون اساسی (اصل ۱۶۹) ممنوعیت مجازات برای کارهایی که زمان ارتکاب جرم نبوده

آیین دادرسی کیفری (ماده ۴) اصل بر بی‌گناهی تا بیان قانونی جرم بودن

قانون مدنی (ماده ۲) الزام به انتشار قانون قبل از اجرا

✍️وقتی ماده هارو می‌خونی باید اینطوری تطبیق بدی دوست خوب من
در سال ۱۴۰۳ قانونی تصویب می‌شود که «استفاده از پهپاد بدون مجوز جرم است». یک ماه بعد، پیش از انتشار قانون در روزنامه رسمی، فردی به دلیل استفاده تفریحی از پهپاد بازداشت می‌شود.قاضی قصد دارد او را طبق قانون جدید مجازات کند.
با توجه به قاعده قبح عقاب بلابیان؟
Anonymous Quiz
8%
قاضی حق دارد مجرم را محکوم کند، چون قانون تصویب و ارتکاب عمل پس از تصویب بوده
79%
قاضی باید متهم را تبرئه کند، چون تا زمان انتشار در روزنامه رسمی ، قانون لازم الاجرا نبوده است
4%
چون استفاده از پهباد تهدید آمیز بوده ، مجازات حتی بدون انتشار قانون هم جایز است
8%
قاعده قبح عقاب بلابیان فقط در امور شرعی کاربرد دارد و در حقوق کیفری موضوعیت ندارد
🎯 می‌خوای تو آزمون‌های وکالت، قضاوت، سردفتری یا ارشد حقوق موفق باشی اما نمی‌دونی از کجا و چطور شروع کنی؟
وقتشه یه برنامه‌ریزی دقیق، اصولی و مخصوص خودت داشته باشی! 💼📚

مهم نیست چند ساعت در روز وقت داری یا چه شرایط شغلی و خانوادگی داری؛
✍️ من برات یه برنامه‌ی کاملاً اختصاصی و حرفه‌ای طراحی می‌کنم، دقیقاً مناسب سبک زندگی خودت.

📆 فقط تا پایان خردادماه فرصت ثبت‌نام داری!
📢 برنامه‌ها از اول تیرماه به‌صورت منظم و شخصی‌سازی‌شده شروع می‌شن.

📩 برای ثبت‌نام و دریافت برنامه، همین الان به آیدی تلگرام
@School_of_Law
پیام بده. پاسخ‌دهی به ترتیب پیام‌ها انجام میشه، پس زودتر اقدام کن!

🔥 اگه جدی هستی برای موفقیت، این همون فرصتیه که نباید از دست بدی...
پاسخ صحیح: گزینه ب – تا قبل از انتشار، قانون لازم‌الاجرا نیست؛ قاضی باید او را تبرئه کند.

چرا درسته؟

1. طبق اصل ۷۲ قانون اساسی و ماده ۲ قانون مدنی:

> قوانین ۱۵ روز پس از انتشار در روزنامه رسمی، لازم‌الاجرا می‌شن.




2. بنابراین:

تصویب صرف قانون، کافی نیست.

اگر هنوز قانون منتشر نشده، مردم از اون آگاه نیستن و اصولاً نمی‌تونن بدون آگاهی، ملزم به رعایتش باشن.



3. این همون معنای دقیق قاعده‌ی قبح عقاب بلابیانه:

> تا چیزی بیان نشه (قانون اعلام نشه)، عقاب و مجازات کردن فرد بخاطرش، قبیح و ناعادلانه‌ست.






---

🟥 نکات انحرافی در سایر گزینه‌ها:

گزینه الف: «چون قانون تصویب شده، قاضی می‌تواند او را محکوم کند.»

🔻 اشتباه رایج داوطلب‌ها:

خیال می‌کنن تصویب قانون = لازم‌الاجرا بودن قانون

ولی طبق قانون مدنی، نشر در روزنامه رسمی شرط اجراست.

در اینجا، فرد هنوز هیچ آگاهی‌ای از قانون جدید نداشته، پس نمی‌شه مجازاتش کرد.



---

گزینه ج: «چون پهپاد خطرناک است، مجازات بدون انتشار قانون هم مجاز است.»

🔻 نکته انحرافی:

تست می‌خواد با تحریک ذهن داوطلب به سمت "خطرناک بودن وسیله"، او را از اصل حقوقی دور کنه.

اما خطرناک بودن موضوع، مجوز نادیده گرفتن اصول قانونی نیست.



---

گزینه د: «قاعده قبح عقاب بلابیان فقط در فقه کاربرد دارد، نه در حقوق.»

🔻 اشتباه فاحش:

گرچه این قاعده ریشه فقهی دارد، ولی امروزه در حقوق کیفری ایران کاملاً پذیرفته شده است.

ماده ۲ قانون مجازات اسلامی:

> «هیچ رفتاری جرم نیست، مگر آن‌که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد.»


خوب یاد گرفتی؟؟؟🙋
🔸 دوستان عزیز،

پیام‌های زیادی دارم دریافت می‌کنم.
فقط به اولین ۱۰۰ نفر که پیام بدن، پاسخ داده می‌شه.
📌 لطفاً عجله نکنید و نگران نباشید؛
بر اساس ترتیب پیام‌ها، حتماً به همه‌ی عزیزانی که جزو ۱۰۰ نفر اول هستن پاسخ داده می‌شه.

🚫 بعد از تکمیل ظرفیت پلن اول، ثبت‌نام بسته می‌شه و تمدید نخواهیم داشت.

💬 فقط اگر واقعاً دنبال یه برنامه جدی برای قبولی در آزمون وکالت هستی،
بنویس:
"ثبت‌نام پلن اول"
تا راهنمای کامل رو برات بفرستم.
@School_of_Law
سلام دوستان خوب من🙋

دومین مبحثی که درخواست داشتین ساده و جامع یاد بگیرید :

* قاعده استصحاب * بود !!!!!!!🤗


قاعده استصحاب یعنی چی؟

قاعده استصحاب یعنی:

> «تا وقتی خلاف چیزی ثابت نشده، همون حالت قبلی رو قبول داریم.»



یعنی چی؟ یعنی اگر یه چیزی قبلاً بوده و الآن شک داریم هست یا نه، فرض می‌کنیم که هنوزم هست، مگر اینکه دلیل داشته باشیم که تغییر کرده.


---

🧠 مثال خیلی ساده و روزمره:

📦 مثال ۱: صاحب موبایل

فرض کن تو قبلاً گوشی داشتی. الآن یه نفر می‌گه اون گوشی مال اونه.
ولی تو سند فروش یا انتقال نداری.
پس قانون می‌گه:
🔹 "چون تو قبلاً صاحبش بودی، تا وقتی خلافش ثابت نشه، هنوزم صاحبشی."

به این می‌گن استصحاب.


---

🕋 مثال ۲: وضو گرفتن

شخصی صبح وضو گرفته، ولی الآن نمی‌دونه که وضوش باطل شده یا نه.
آیا نماز بخونه یا دوباره وضو بگیره؟

قاعده استصحاب می‌گه:
✔️ چون قبلاً وضو داشتی و مطمئنی، و الآن فقط شک داری که باطل شده یا نه،
📌 پس فرض می‌کنیم هنوز وضو داری.


---

📘 تعریف علمی فقهی:

استصحاب یعنی:

> «ابقاء ما کان علی ما کان»
یعنی: «اون چیزی که قبلاً بوده، همونجوری باقی می‌مونه، تا وقتی خلافش اثبات نشده.»




---

🔍 شرایط اجرای قاعده استصحاب:

1. وضع قبلی معلوم باشه


2. وضع فعلی مشکوک باشه


3. هیچ دلیل شرعی یا عقلی برای تغییر وجود نداشته باشه


4. اون چیز اثر شرعی یا قانونی داشته باشه (مثلاً مالکیت، وضو، ازدواج...)




---

📚 کجاها به درد می‌خوره؟

1. حقوق مدنی

وقتی قبلاً مالک چیزی بودی و الان یکی دیگه ادعا می‌کنه، تا وقتی دلیل قوی نداره، می‌گن:
✔️ «تو هنوزم مالکی» → استصحاب مالکیت


---

2. حقوق کیفری

اصل برائت (بی‌گناهی) خودش نوعی استصحابه:
«تا وقتی جرم کسی اثبات نشده، بی‌گناهه.»
📌 یعنی بی‌گناهی رو استصحاب می‌کنیم.


---

3. احکام دینی

مثل وضو، طهارت، روزه، نماز،...
اگر قبلاً وضو داشتی، شک داری باطل شده یا نه → هنوز وضو داری


---

🧪 یه مثال دیگه از این قاعده:

اگر کسی صبح ازدواج کرده و ظهر شک کنه که طلاق داده یا نه، چی می‌گیم؟
✔️ چون قبلاً زن و شوهر بودن، و طلاق ثابت نشده، پس هنوزم زن و شوهرن → استصحاب زوجیت


---

⚠️ مواردی که استصحاب جاری نمی‌شه:

وقتی از اول وضعیت معلوم نباشه
(مثلاً اصلاً ندونیم مالک کیه، دیگه چیزی برای استصحاب نداریم.)

اگر دلیل قوی‌تری باشه که خلافش رو ثابت کنه
(مثلاً سند قطعی انتقال داشته باشیم.)



---

🔁 فرقش با اصل برائت و اصل احتیاط:

اصل توضیح ساده مثال

استصحاب وضعیت گذشته معلومه، الان شک داریم قبلاً وضو داشتیم، شک داریم باطل شده یا نه
برائت از اول چیزی ثابت نشده نمی‌دونیم نماز شب واجبه یا نه، پس واجب نیست
احتیاط در شک باید محکم‌کاری کنیم نمی‌دونیم نماز شکسته یا کامل، کامل می‌خونیم

چطور بود ؟؟؟؟😊😊
تست مفهومی

در دعوایی، خواهان مدعی است که ملک مورد نزاع سابقاً در مالکیت پدرش بوده و بدون رضایت وراث، در تصرف خوانده قرار گرفته است. خوانده نیز بیش از ده سال تصرف خود را بدون سند رسمی مطرح می‌کند. با توجه به قاعده‌ی استصحاب کدام گزینه صحیح است؟
Anonymous Quiz
46%
چون ملک در تصرف خوانده است ،خواهان باید مالکیت خود را اثبات کند
39%
با توجه به مالکیت سابق ، استحصاب به نفع خواهان جاری است و اثبات لازم نیست
8%
صرف نداشتن سند از سوی خوانده ، دلیل بر عدم مالکیت اوست
7%
قاعده استحصاب در امور ترافعی قابلیت اجرا ندارد
عزیزای من 🙋

🧑‍💻توضیحات قاعده استحصاب را کامل مطالعه کنید

قول میدم چشم بسته بتونید زیر ۱۰ ثانیه تست رو درست پاسخ بدین.
تست را کامل و خوب بخونید.
💥نکته تست اینجا بود :
عزیزان عرض کردم ، هر کی مالی دستش هست نشون دهنده اینه که مال برا اون شخصه. هر کی مدعی باشه باید ثابت کنه که مال متعلق به خودشه.
🕵️ حالا تست چی میگه : خواهان رفته دادگاه ادعا کرده ملکی که در تصرفه آقای ب هست متعلق به الف هست. دادگاه هم به الف اعلام می‌کنه
پس ثابت کن اگه راست میگی😊😊
سلام دوستان خوب من🙋
«به احترام عزیزانی که نظر سنجی شرکت کردن ، می‌ریم سراغ یه مبحث ناب از حقوق مدنی: حق شفعه!»

* این مبحث سوال خیزه💥

📣حتما خوب دل بدید

✍️کامل مطالعه کنید

یه تست قوی براش بعد اینکه یاد گرفتید میدم ببینم چند مرد حلاجید😊😊





بخش اول: تعریف و شرایط تحقق حق شفعه

🔹 ماده ۸۰۷:

> هرگاه دو نفر در مال غیرمنقول قابل تقسیم، شریک باشند و یکی سهم خود را به شخص ثالثی بفروشد، شریک دیگر حق دارد آن سهم را به قیمت خرید، تملک کند. این حق را شُفعه می‌گویند.



شرایط اصلی ایجاد حق شفعه:

1. دو نفر شریک باشند (نه بیشتر، نه کمتر)


2. مال غیرمنقول باشد (مثل زمین یا خانه)


3. مال قابل افراز (تقسیم فیزیکی) باشد


4. یکی از شرکا سهم خود را بفروشد (نه صلح، نه هبه، فقط بیع)


5. فروش به شخص ثالث (یعنی به شریک دیگه نفروشه)



> ✳️ فقط وقتی این شرایط همزمان جمع بشن، حق شفعه ایجاد میشه.




---

بخش دوم: نحوه اعمال و اجرای حق شفعه

🔸 ماده ۸۰۸:

> شفیع پس از اطلاع از بیع، باید فوراً اقدام کند و الا حقش از بین میره (اسقاط میشه).



فوراً یعنی چه؟

فوراً یعنی بدون تأخیر عرفی؛ در آزمون‌ها معمولاً اگه فاصله زمانی بیش از حد عرفی باشه (مثلاً چند ماه)، دیگه حق شفعه ساقطه.


طریقه اجرا:

شفیع باید تمام قیمت معامله رو به مشتری بده و سهم فروخته‌شده رو تملک کنه.



---

بخش سوم: موارد زوال یا سقوط حق شفعه

مواردی که حق شفعه از بین می‌رود:

1. اگر بیش از دو نفر شریک باشند → شفعه نیست.


2. اگر مال غیرمنقول نباشد → مثل خودرو یا پول.


3. اگر مال غیرقابل تقسیم باشد


4. اگر سهم با غیر بیع منتقل شود (مثلاً صلح یا هبه)


5. اگر به شریک فروخته شود


6. اگر شفیع دیر اقدام کند (عدم فوریت)


7. اگر قبل از اعمال شفعه، مال به دیگری منتقل شود و تسلیم گردد


8. اگر مشتری مال را به دیگری منتقل کند و خریدار دوم جاهل نباشد (ماده ۸۲۳)




---

نکات مهم و پرتکرار آزمونی

نکته ۱: شفعه فقط برای شخص شریک ایجاد می‌شود، نه ورثه‌ی او (مگر اینکه بعد از بیع فوت کند)

نکته ۲: در صورت فوت شفیع بعد از ایجاد حق شفعه، حق به ورثه منتقل می‌شود. اما اگر قبل از ایجاد حق فوت کند، ورثه حقی ندارند.

نکته ۳: شفیع نمی‌تواند فقط بخشی از مال فروخته‌شده را تملک کند — باید کل سهم فروخته‌شده را به‌طور کامل بگیرد (ماده ۸۱۵).

نکته ۴: اگر مشتری مال را قبل از اعمال شفعه به دیگری انتقال دهد، ولی هنوز تحویل نداده باشد، شفیع می‌تواند علیه خریدار دوم هم اقدام کند (ماده ۸۲۳).


---

سوالات پرتکرار مفهومی

1. اگر شریک سهم خود را صلح کند، آیا شفعه هست؟
خیر، فقط در "بیع" شفعه ایجاد می‌شود.


2. اگر ۳ نفر شریک باشند و یکی به دیگری بفروشد، آیا شفعه هست؟
خیر، چون شرط دو شریکی رعایت نشده.


3. اگر مال، قابل تقسیم نباشد ولی فروخته شود، آیا شفعه هست؟
خیر.


4. اگر شفیع فقط نصف سهم را بخواهد، آیا می‌تواند؟
خیر، باید کل سهم فروخته‌شده را بگیرد.


5. اگر شفیع چند روز بعد از اطلاع اقدام کند، آیا شفعه باقی است؟
بستگی به عرف دارد — اگر تأخیر زیاد باشد، ساقط می‌شود.



ببینید از این ساده تر کجا میشه پیدا کرد 😊😊😊
نمیگم اگر این کتابو برای آزمون نخونی قبول نمی‌شی ولی میگم اگر این کتابو انتخاب کنی و مطالعه کنی علاوه بر اینکه در آیین دادرسی مدنی یک درصد خوب به دست میاری، در این درس میتونی به سواد بالا هم برسی که حتی در آزمون اختبار و محاکم دادگستری نیز به مشکل نخوری.
الف و ب در ملکی غیرمنقول و قابل افراز شریک‌اند. الف سهمش را طی عقد بیع شرط با حق فسخ ۴ ماهه به ج فروخت. ب، ۱۰ روز پس از اطلاع، ثمن را آماده کرد اما ج، سهم را به د واگذار و تحویل داد. وضعیت حق شفعه ب طبق توضیحات کدام مورد صحیح می باشد؟؟
Anonymous Quiz
33%
الف ) حق شفعه ب محفوظ است ، چون هنوز بیع قطعی نشده است.
25%
ب ) حق شفعه ب ساقط شده ، چون تاخیر و مال تسلیم شده است
14%
ج ) فقط علیه ج قابل اعمال است
29%
د ) اگر ( د ) جاهل باشد ، ب می تواند علیه او اعمال شفعه کند
📣 دوستان مجددا تاکید میکنم این سوال چند تا نکته داره.

📙 قبل پاسخ کامل توضیحاتی که ارائه دادم مطالعه کنید.

🔔 دوستانی که مطالعه میکنند و پاسخ میدن مطمئنا سر جلسه آزمون هم جسارت و شجاعت خوبی دارند و در مسیر موفقیت هستند.

⚜️ عزیزانی هم که نظاره گر هستند ، بدونن اینجا محل تمرین و مطالعه اس‌.

✍️ اگه الان نمی‌خوان پاسخ بدن مطمئنا سر جلسه آزمون این روزها یادشون می افته و حسرت میخورند.
🔔سلام بر همه عزیزان ، صبح زیباتون بخیر

✍️این هم تحلیل حقوقی تست حق شفعه

🔹 ۱. بیع شرط چیست؟

بیع شرط یک عقد بیع قطعی است، با شرط فسخ برای فروشنده در مدت معین.

طبق ماده ۴۵۹ قانون مدنی:

> در بیع شرط، مشتری مالک می‌شود ولی فروشنده حق دارد در مدت معین، فسخ کند.



🔸 بنابراین:
عقد قطعی است، و ج مالک سهم می‌شود و ب می‌تواند حق شفعه را اجرا کند (به شرط رعایت شرایط دیگر).


---

🔹 ۲. تأخیر ب در اعمال حق شفعه چطور است؟

ب ۱۰ روز پس از اطلاع، ثمن را آماده کرده که در مدت عرفی است.
پس، حق شفعه ساقط نشده است.


---

🔹 ۳. ج سهم را به د منتقل کرده است؛ آیا این مانع است؟

اینجاست که گزینه (د) مطرح می‌شود:

> د) اگر «د» جاهل باشد، ب می‌تواند علیه او اعمال شفعه کند.



مبنای این گزینه:
مطابق نظر مشهور و رأی وحدت‌رویه شماره ۶۲۰ ـ ۱۳۸۶/۴/۱۹ دیوان‌عالی کشور:

> اگر مشتری (ج) سهم را به شخص ثالثی (د) منتقل کند و ثالث جاهل به وجود شریک باشد، شریک (ب) می‌تواند علیه او حق شفعه را اعمال کند.



یعنی:

اگر د خریدار دوم بوده و نمی‌دانسته شریک وجود دارد،

ب همچنان می‌تواند سهم را از او تملک کند، چون در اصل به حقوقش تجاوز شده و د در مقام مشتری دوم تقصیری نداشته.
سلام دوستان خوب من 🙋

امیدوارم این روزها فوق العاده درس خونده باشید و مسیر موفقیت رو برا خودتون هموار کنید.

✍️ یه مبحثی بود که خیلی از عزیزان درخواست داشتن برا تدریس شیوا روان :

چیزی نیست جز 🔔 شرط در قرارداد

🎯 شرط توی قرارداد یعنی چی؟

شرط یعنی یه قول و قراری که طرفین تو دل یه قرارداد اصلی می‌ذارن. یعنی دارن یه معامله‌ای می‌کنن (مثلاً خرید و فروش یا اجاره)، ولی می‌گن "یه چیزی هم روش!" اون "یه چیزی" می‌شه شرط.

🟡 مثلاً چی؟
من یه ماشین بهت می‌فروشم، ولی شرط می‌ذارم که سند رو دو هفته دیگه منتقل کنی. این می‌شه شرط.


---

💥 انواع شرطا چیا هستن؟

۱. شرط صفت

یعنی یه ویژگی خاص برای اون چیزی که خرید و فروش می‌شه.

📌 مثال ساده:
می‌گم این خونه‌ای که می‌فروشم باید حتماً آسانسور داشته باشه.
بعد می‌فهمی آسانسور نداره → حق فسخ داری. می‌تونی معامله رو بهم بزنی.


---

۲. شرط نتیجه

یه شرطیه که می‌گه یه کار حقوقی انجام بشه و همون لحظه هم اثرش اتفاق بیفته.

📌 مثال ساده:
می‌گم این خونه رو بهت می‌فروشم، ولی شرط می‌کنم هم‌زمان با معامله، تو هم یه وکالت بهم بدی برای فروش ماشینت.
اگه وکالت دادن رو بشه با شرط آورد، این "نتیجه" همون لحظه رخ می‌ده.

🟡 شرط نتیجه معمولاً برای انتقال‌های حقوقیه؛ ولی باید چیزی باشه که بشه همین‌جوری انجامش داد (اگه مثلاً باید بری محضر، دیگه نمی‌شه شرط نتیجه حسابش کرد).


---

۳. شرط فعل

یعنی یکی از طرفین قول می‌ده یه کاری رو انجام بده یا نده.

📌 مثال ساده:
تو ازم خونه می‌خری، منم شرط می‌کنم که تا دو ماه دیگه برات پایان‌کار شهرداری رو می‌گیرم.
یا شرط می‌کنی من خونه رو به کسی دیگه اجاره ندم.

🔹 دو حالت داره:

فعل مثبت: انجام یه کار

فعل منفی: نکن یه کار



---

🔥 اگه شرط انجام نشد چی؟

بر اساس ماده ۲۳۹ قانون مدنی:

🔹 اول: دادگاه اون کسی که باید کار رو انجام بده رو مجبور می‌کنه (الزامش می‌کنه).
🔹 دوم: اگه نشد، طرف دیگه می‌تونه خودش بده کارو انجام بدن، خرجشو از اون بگیره.
🔹 سوم: اگه هیچی جواب نداد → حق فسخ داره، یعنی می‌تونه معامله رو بهم بزنه.


---

💣 چه شرط‌هایی از اول باطلن؟

قانون گفته سه جور شرط داریم که کلاً باطله (اصلاً به حساب نمیاد):

۱. شرط محال: کاری که اصلاً نمی‌شه انجامش داد
📌 مثال: شرط کنیم تا فردا برم مجوز ساخت تو برج میلاد بگیرم!

۲. شرط بی‌فایده: کاری که هیچ‌چی ازش درنمیاد
📌 مثال: شرط کنیم خریدار هر شب یه فوت به خونه بزنه!

3. شرط خلاف قانون یا شرع یا نظم عمومی
📌 مثال: شرط کنیم خونه رو فقط واسه قمارخونه استفاده کنن!



🟡 اینا همه شرطشون باطله، ولی خود قرارداد درسته.


---

شرطایی که خودشون و قرارداد رو دوتایی باطل می‌کنن

به شرطایی می‌گن خلاف مقتضای عقد یا شرطی که باعث بشه اصل معامله نامعلوم بشه. اینا نه تنها شرط، بلکه کل قرارداد رو باطل می‌کنن.

📌 مثال:
تو بیع شرط کنیم که فروشنده مالکیت رو انتقال نده! خب آخه بیع یعنی انتقال مالکیت!

📌 مثال دیگه:
شرط کنیم چیزی که داریم می‌فروشیم رو بعداً معلوم می‌کنیم، ولی الان هیچ مشخصاتی نداره → باعث جهل به مورد معامله می‌شه → عقد باطله.


---

🧠 یه نگاهی به فرق شرط‌ها بنداز:

نوع شرط مثال عامیانه اگه انجام نشه چی می‌شه؟

شرط صفت ماشین مدل ۱۴۰۲ باشه اگه نباشه، حق فسخ داری
شرط نتیجه وکالت فروش ماشین داده بشه اگه نمی‌شه، شرط بی‌اثره
شرط فعل فروشنده قول بده پایان‌کار بگیره می‌شه مجبورش کرد؛ آخرش حق فسخ داری
شرط خلاف مقتضای عقدفروشنده نباید خونه رو به خریدار بده هم شرط باطله، هم کل قرارداد نابود می‌شه



---

📝 نکته، ولی راحت!

🟨 تست ۱:
تو قرارداد بیع شرط شده ماشین مدل ۱۴۰۲ باشه. بعد می‌بینی ۱۳۹۹ه. چیکار می‌تونی بکنی؟

حق فسخ داری.


---

🟨 تست ۲:
شرط شده خونه برای قمارخونه استفاده بشه. چی می‌شه؟

شرط باطله، ولی قرارداد درسته.


---

🟨 تست ۳:
می‌گه من ماشینو بهت می‌فروشم، ولی تو هیچ‌وقت نباید اونو بفروشی یا اجاره بدی! همچین شرطی درسته؟

نه! چون خلاف حقوق مالکانه‌ست → شرط باطله، ولی خود بیع درسته.

ساده تر از این هم داریم??🤔🤔🤔
🟩 تست وکالتی:

در یک قرارداد اجاره، مستأجر شرط می‌کند که مؤجر در طول مدت اجاره، ملک را به هیچ وجه به دیگری منتقل نکند. مؤجر پس از مدتی، ملک را به یکی از بستگان خود می‌فروشد. در این صورت:
Anonymous Quiz
3%
الف) شرط باطل است و قرارداد اجاره هم باطل می‌شود
14%
ب) شرط صحیح است و مستأجر می‌تواند الزام مؤجر به ترک فروش را از دادگاه بخواهد
43%
ج) شرط صحیح است و مستأجر در صورت نقض آن، حق فسخ اجاره را دارد
39%
د) شرط باطل است ولی قرارداد اجاره صحیح است
چقدر دلم براتون تنگ شده بود.... ان شاالله همیشه سلامت باشید و دور از هر بلایی😘😘😘
HTML Embed Code:
2025/06/27 17:44:04
Back to Top