مروری بر گزارشات ماهانه کدال: صنعت خودرو، اردیبهشت 1402

گزارش حاضر نمای کلی تحولات صنعت خودرو را بر مبنای عملکرد ماهانه شرکت های موجود در بورس ارایه کرده است.

یادداشت های مالی
@finnota

درسنامه ی مدیریت مالی بنگاه (2)

درسنامه ی پیش رو، شامل مباحثی از مدیریت مالی بنگاه نظیر ارزشگذاری مقدماتی اوراق بدهی و سهام، تحلیل و بهینه سازی ساختار سرمایه و تامین مالی بلندمدت و کوتاه مدت بنگاه و مباحث مرتبط نظیر سیاست تقسیم سود، مدیریت موجودی کالا و اجاره دارایی است که تحت عنوان درس مدیریت مالی بنگاه 2 تدریس می شود.

در این درسنامه، تلاش شده تا ضمن حفظ یکپارچگی نظری، محتوا، مثال‌ها و تمرین‌های متعددی از فضای مالی شرکتی ایران و خصوصا پیوند آن با بازار سرمایه به مخاطب ارایه گردد تا این آگاهی ایجاد شود که مالی شرکتی یکی از کاربردی‌ترین ابزارهای ممکن در اختیار تحلیلگران و مدیران است.

در عین حال تلاش شده تا حین بحث، ارجاعاتی به قوانین و مقررات مختلف نظیر قانون تجارت و مالیات‌های مستقیم، دستورالعمل‌های سازمان بورس و استانداردهای حسابداری ایران صورت گیرد تا این نکته برای مخاطب روشن گردد که مالی شرکتی را نبایستی مستقل از محیط پیرامون آن فراگرفت.

یادداشت های مالی
@finnota

تاکتیک های ضد تملیک در بازار سرمایه ی ایران

موضوع تملیک و نتایج آن گاه و بیگاه در بازار سرمایه ایران خصوصا در مورد شرکت های با سهام شناور بالا و ارزش بازار پایین مطرح می شود. اما تاکتیک های ضد تملیک عموما به صورت تجربیات ضمنی بین فعالان بازار بحث می شود و کمتر به ادبیات نوشتاری راه پیدا کرده است. در ادامه، برخی از تاکتیک ها و عوامل شکستی که طی چند سال اخیر با آن ها به عنوان مشاور، سرمایه گذار یا ناظر بیرونی مواجه شده ام را آورده ام. چنانچه تجربه ای دارید که در این فهرست آورده نشده، با من در میان بگذارید:

الف) امتناع: سهامدار کنترلی با تاخیر در برگزاری مجمع یا لغو غیرمترقبه ی آن برای خود زمان می خرد. در مقابل گروه رقیب به دنبال استفاده از ظرفیت ماده 95 قانون تجارت برای برگزاری مجمع به درخواست سهامداران اقلیت خواهد بود. *گاهی اوقات نیز برگزاری مجمع در روزهای نامتعارف نظیر بین التعطیل یا در محل های دور از تهران نظیر محل کارخانه در شهرستان مورد استفاده قرار می گیرد.*

ب) ایجاد دست انداز: سهامدار کنترلی با اطلاع از اهمیت زمانبندی در پروژه ی تملیک و محدودیت منابع مالی رقبا، طرح افزایش سرمایه های با درصد بالا خصوصا از محل مطالبات و آورده ی نقدی را تصویب می کند. در این حالت ممکن است رقبا از مسیر نهاد ناظر جلوی افزایش سرمایه را بگیرند.

ج) مهندسی ساختار مالکیت: سهامدار کنترلی در برخی موارد با استفاده از سهام ممتاز با حق رای ویژه، ساختار سهامداری تو در تو و پیچیده، خرید سهام به نام کارکنان، اخذ و جعل وکالت از سهامداران خرد و قدیمی، تشکیک در وکالت رقبا، التهاب آفرینی در مجمع و مواردی از این دست تلاش خواهد کرد تا کنترل سهم را در قبضه ی خود نگه دارد.

د) تفرقه افکنی: سهامدار کنترلی با اطلاع از لیست تغییرات روزانه ی سهامداران اقدام به ارتباط گیری با گروه های مختلف رقبا می کند تا از طریق مذاکره، تهدید یا تطمیع اقدام به شکست اتحاد رقبا نماید. هدف این تاکتیک شکست اتحاد سهامداران رقیب است که معمولا هر کدام از ایشان درجه ی ریسک پذیری، افق سرمایه گذاری و روحیات خاص خود را دارند.

ه) مسیر جهنمی: افشاهای الف زیانبار نظیر توقف خط تولید، مشکلات کارگری، لغو قراردادها و سایر مواردی که ممکن است بر انگیزه ی رقبا یا قیمت سهام تاثیر بگذارد یک اقدام رایج است. سهامدار کنترلی می خواهد نشان دهد مسیر پیش رو به سمت جهنم است نه بهشت موعود.

و) بازی قیمتی: اگرچه رقبا برآوردی از منابع مورد نیاز برای تملیک دارند، اما سهامدار کنترلی با دستکاری قیمتی سهم از طریق منابع شخصی، بازارگردان، شرکت های فرعی و دیگر همپیمانان تلاش خواهد نمود تا جمع آوری سهام بیشتر برای رقبا را مشکل کند و سهامداران خرد وابسته به ایشان را خسته و مجبور به فروش نماید. گاهی اوقات این کار از مسیر ارایه پیشنهاداتی جهت معاملات بلوکی، مثلا به صورت بهای تمام شده به علاوه سود بانکی، به گروهی از رقبای موثر صورت می گیرد. همچنین تلاش برای ابطال معاملات، تعلیق نماد و گزارش های مکرر به نهاد ناظر نیز در این مسیر استفاده می شود.

ض) زمین سوخته: در مواردی که دیگر تاکتیک ها شکست بخورند، بازی آخر سهامدار کنترلی، لغو قراردادهای فروش و تامین یا عقد قراردادهای مشکل دار از طریق مذاکره با مشتریان و تامین کنندگان، ترغیب کارکنان به تخریب، کارشکنی و خبرچینی، تحمیل هزینه های سربار تکرار پذیر نظیر استخدام گسترده ی نیرو، خالی کردن شرکت از دارایی های ارزنده و به طور کلی مین گذاری مسیر برای گروه جدید است.

سخن آخر: هنری مینتزبرگ می گوید استراتژی ممکن است یک «برنامه Plan»، «الگو Pattern»، «چشم انداز Perspective»، «جایگاه/موقعیت Position» و یا «خدعه Ploy» باشد. به نظر می رسد، تاکتیک های مواجهه با تملیک که در بالا ذکر شد، عموما از نوع خدعه و دسیسه باشند. به همین جهت برنده شدن در بازی تملیک بیشتر به یک شطرنج مالی با نتایج نامعین شباهت دارد که برنده شدن در آن خبرگی خاصی را طلب می کند. ناگفته پیداست که سربازان این شطرنج، سهامداران خرد آرزواندیش، اگر نه همگی، حتما برخی قربانی این مسیر خواهند شد.

* با تشکر از جناب دکتر بستان آرا جهت یادآوری این نکته

یادداشت های مالی
@finnota

تفکر طراحی محصول در بازار سرمایه- قسمت سوم

از زمان ارایه فهرستی از محصولات موجود در بازار سرمایه، موارد جدیدی به لطف دوستان جهت قرارگیری در لیست معرفی شد. فهرست اولیه شامل 40 محصول و فهرست جدید شامل 57 محصول مختلف (به شرح پیوست) است. برخی از این محصولات جدید روی بخش کوچکی از مشتریان و یا نیازهایی که تاکنون پاسخ داده نشده تمرکز کرده اند (مثال: کالاداده و بونیبو)؛ برخی دیگر اقدام به افزودن ویژگی های بیشتر به محصولات سنتی نموده اند (مثال: روباه) و بسیاری دیگر همچنان در حوزه های با مشتری انبوه نظیر تابلوخوانی متمرکزند.

نکته اینجاست که تعداد بیشتری نیز معرفی شده بودند که به نظر نگارنده، اطلاق عنوان «محصول» بر آن ها ممکن نبود و در دسته ی تولید محتوا و آموزش قرار می گرفتند. البته ارایه ی محتوا و آموزش نیز می تواند در قالب یک محصول صورت گیرد و در این صورت در آینده در این لیست قرار خواهند گرفت. برای مثال، احتمالا یک محصول در حوزه ی آموزش شامل ویژگی هایی نظیر آموزش تعاملی، آزمون و شبیه سازی باشد.

انتظار می رود در سال های پیش رو، تعداد بیشتری «خرده خدمت (میکروسرویس)» به بازار عرضه گردد که از طریق محصولی با ویژگی های محدود جهت گروه خاصی از مشتریان ارایه گردد. بسیاری از این محصولات، به شرط بقا، قابلیت ادغام در زنجیره ارزش نهادهای مالی و یکپارچه شدن با محصولات اصلی نظیر سامانه معاملاتی را نیز دارند یا همین الان نیز جزئی از زنجیره هستند. برخی نیز می توانند مسیر توسعه ی مستقل را همچو رقبای قدیمی پیگیری کنند.

توجه به این نکته مهم است که هنوز بخش های زیادی از بازار و مشتریان مورد توجه قرار نگرفته اند و می توان با رویکرد طراحی کمینه محصول قابل قبول، اقدام به طراحی محصولات متناسب با این بخش ها و آزمودن تناسب محصول-بازار نمود. اتفاقی که همین الان نیز در جریان است و طبق اطلاع، محصولات متعددی توسط گروه های مختلف در دست طراحی یا در حال استفاده ی آزمایشی هستند.

یادداشت های مالی
@finnota

تفکر طراحی محصول در بازار سرمایه- قسمت سوم، پیوست

از متن اصلی: مجموعا 17 محصول جدید (ردیف های سبز رنگ) از زمان مطلب قبلی تا امروز اضافه گردیده است. برخی از این محصولات روی بخش کوچکی از مشتریان و یا نیازهایی که تاکنون پاسخ داده نشده تمرکز کرده اند (مثال: کالاداده و بونیبو)؛ برخی دیگر اقدام به افزودن ویژگی های بیشتر به محصولات سنتی نموده اند (مثال: روباه) و بسیاری دیگر همچنان در حوزه های با مشتری انبوه نظیر تابلوخوانی متمرکزند.

یادداشت های مالی
@finnota

⚪️ صندوق سرمایه‌گذاری بازنشستگی تکمیلی؛ راهی برای تزریق منابع پایدار به بازار سرمایه

✍ صندوق‌های بازشستگی تکمیلی را می‌توان جدیدترین نوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری دانست که هم عموم به‌صورت انفرادی می‌توانند در آن سرمایه‌گذاری کنند و هم شرکت‌های مختلف می‌توانند به‌واسطه سرمایه‌گذاری در آن از مزیت‌های این صندوق‌ها برای پرسنل خود در دوران بازنشستگی استفاده نمایند.

🔰 بر این اساس در این فایل به‌طور خلاصه سازوکار این نوع صندوق‌ها و مزایا و محدودیت‌های آن بررسی شده است.

🆔 @finrho | فینرو

گزارش پایداری؛ چشم اندازی سودآوری و تداوم فعالیت

اولین دور از گزارشات پایداری شرکت ها در گزارش های فعالیت هیات مدیره ی شرکت ها از زمان ابلاغ ویرایش جدید دستورالعمل حاکمیت شرکتی در حال انتشار است. اما نگاهی به گزارش ها نشان می دهد که در غیاب ابلاغ متغیرهای «کمی، سنجش پذیر و مربوط» در متن دستورالعمل، گزارش پایداری شرکت ها مملو از کلی گویی و شعارزدگی، نامربوط بودن و جزئی نگری های بی ربط به موضوع پایداری است.

مفهوم پایداری علیرغم اینکه در نگاه برخی موضوعی فانتزی به نظر می رسد، به طور جدی به موضوع «چشم انداز سودآوری و تداوم فعالیت» شرکت ها که هسته ی مرکزی «پذیرش در بورس» نیز هست گره خورده است. اما کمتر می توان نشانی از این نوع نگاه را در گزارشات پایداری ارایه شده توسط شرکت ها ملاحظه نمود. چگونه می توان در افق پیش روی اقتصاد ایران به سودآوری و فعالیت پایدار رسید، اگر به چالش های مهمی که در زمینه ی اقتصاد، نیروی انسانی و محیط زیست پیش روی شرکت ها است اندیشیده نشود و پاسخ مناسبی فراهم نگردد؟

انتظاری که از گزارش پایداری می توان داشت در برخی صنایع اینگونه است:

الف) پتروشیمی های گازی در خصوص چشم انداز تامین خوراک خود در سال های آتی با وجود ریسک جدی کاهش تولید گاز در کشور و رشد سریع مصارف غیرصنعتی آن و موضوع افزایش شدید ظرفیت عرضه ی محصولات در صنعت خود که بعضا باعث تغییر ساختار رقابت محصولات در بازارهای جهانی شده است بحث کنند. (آنچه اکنون بحث می شود در حد تعویض لامپ ساختمان های شرکتها و اخذ جایزه های محیط زیستی در همایش های فرمایشی است)
ب) شرکت های معدنی و فلزی در خصوص چالش تامین آب، عمر و کیفیت ذخایر معدنی خود و آثار سوئی که بر محیط زیست و سلامت مردم هر منطقه گذاشته اند توضیح دهند و در خصوص آثار روندهای بلندمدت جهانی نظیر مالیات کربن بر کسب و کار خود توضیح دهند.
ج) شرکت های فعال در مناطق محروم و کم برخوردار در این خصوص توضیح دهند که مبانی انتخاب طرح ها جهت انجام مسئولیت اجتماعی چیست و خرج های بی قاعده در ساخت ورزشگاه و اداره ی تیم های فوتبال چگونه بر توسعه ی ورزش همگانی، ساخت درمانگاه، آموزش و طرح های کاهش آلایندگی اولویت می یابند؟

البته که واگذاری شکل پاسخ به شرکت ها باعث خواهد شد تا سوالات فوق نیز در قالبی شعاری و بی ربط به سهامداران گزارش گردد. به همین جهت لازم است تا سازمان بورس ضمن مرور گزارشات پایداری ارایه شده، با استفاده از خرد جمعی سرمایه گذاران و فعالان بازار، مجموعه ای از متغیرهای سنجش پذیر و مناسب جهت هر صنعت، بلکه هر شرکت، را ابلاغ نماید تا گزارش پایداری شرکت ها در گذر زمان تار عنکبوت نبندد و دستمایه ی تبلیغات میانتهی مدیران نگردد. تجربه ی مثبتی نیز در این زمینه وجود دارد: الزام شرکت ها در انتشار گزارشات ماهانه ی تولید و فروش، گزارش مصرف انرژی و گزارش جزئیات بهای تمام شده در گزارش تفسیری موجب شده تا درجه ی شفافیت عملکرد شرکت ها بالا رود و غافلگیری سرمایه گذاران از ناحیه ی موارد ذکر شده کمتر از قبل گردد.

پ.ن: در همین رابطه بخوانید
https://hottg.com/finnota/114

ِیادداشت های مالی
@finnota

⚪️ حاکمیت شرکتی؛ ریل‌گذاری به سمت کاهش ریسک‌های مالی و عملیاتی

✍️ حاکمیت شرکتی به نحوه هدایت و کنترل شرکت‌ها از طریق مجموعه‌ای از قوانین، رویه‌ها و فرایندها اشاره دارد. حاکمیت شرکتی صحیح منجر به ایجاد یک محیط شفاف، قابل‌اعتماد و مسئولیت‌پذیر می‌گردد که منافع حاصل از آن در بلندمدت منجر به ثبات مالی، یکپارچگی کسب‌وکار و درنهایت تعالی شرکت خواهد شد.

🔰 بر این اساس در این فایل به‌طور خلاصه تأملی بر داستان حاکمیت شرکتی از ابتدا کرده‌ایم.

🆔 @finrho | فینرو

مسئله ی قطار در مدیریت دارایی

در حاشیه ی ارزیابی عملکرد یک مدیر سرمایه گذاری ملاحظه شد که سهام خریداری شده توسط وی پس از حباب سال 99 حدود 50 درصد دچار ریزش شده است. اما نکته اینجاست که خرید سهام مذکور از محل فروش سهام دیگری که از آن زمان 80 درصد ریزش داشته تامین مالی شده است. اگر صرفا خرید سهام دوم را ارزیابی کنیم، حتما اتفاق بدی بوده است. اما اگر از فروش سهام اول آگاهی پیدا کنیم آیا تغییری در نگاه ما ایجاد خواهد شد؟

ارزیابی عملکرد مدیران سرمایه گذاری در نهایت با معیارهایی نظیر بازده پولی-وزنی سنجیده خواهد شد که به صورت طبیعی کلیه ی تراکنش های خرید و فروش و ورود و خروج منابع را در ارزیابی کلان و بالا به پایین لحاظ خواهد نمود و مهارت فروش(1) مدیر را نیز به اندازه ی مهارت خرید مورد توجه قرار می دهد. اما نگاه از پایین به بالا و بررسی موردی معاملات نیز معمولا به جهت حساسیت موضوع، خصوصا در صورت شائبه ی تخلف، صورت می پذیرد.

نکته اینجاست که بررسی موردی معاملات، خصوصا در شرکت های سرمایه گذاری خصولتی که شناسایی زیان حسابداری در بسیاری از آنها تبدیل به تابو شده اما زیان اقتصادی محلی از اعراب ندارد، می تواند مدیران سرمایه گذاری را به سوی انفعال بیشتر هدایت کند. در مثال ابتدای بحث، مدیر سرمایه گذاری اگر سهام اول را نفروخته بود و به تبع آن سهام دوم را نخریده بود احتمالا مورد مواخذه قرار نمی گرفت و حتی اگر به لحاظ حسابداری سهام اول به دلیل پایین بودن بهای تمام شده در سود بوده، می توانست با وجود ریزش 80 درصدی اقدام به فروش آن و شناسایی سود نماید.

این موضوع نکته ای را در حوزه ی فلسفه تحت عنوان مسئله ی قطار(2) به ذهن می آورد. اگر شما سوزنبان راه آهن باشید و در دو مسیر ریلی الف و ب به ترتیب 5 نفر و 1 نفر روی ریل ها بسته شده باشند و قطار روی ریل الف در حال حرکت باشد، آیا مسیر قطار را به سمت ب تغییر خواهید داد تا جان پنج نفر را نجات دهید؟ فارغ از جواب های نظری که به این سوال داده می شود(3)، برخی آزمایش های روانشناختی نشان داده که بسیاری از افراد ترجیح می دهند که در چنین موقعیتی اساسا دست به سوزن ریل نزنند و به نوعی مسئولیت این کار و مواجهه با عواقب آن را نپذیرند.

خرید و فروش سهام نیز به نوعی شبیه به مسئله ی قطار اما با پیچیدگی های بیشتر است. در هر دور بازی، مدیر سرمایه گذاری با چند راهه هایی روبرو است که حتی نمیداند در هر مسیر چند نفر روی ریل قرار دارند و این افراد چه کسانی هستند. نکته اینجاست که در صورت طراحی ساز و کار غلط برای ارزیابی عملکرد و عدم حمایت مدیران ارشد، طبیعی ترین اتفاق ممکن انفعال مدیر سرمایه گذاری در نقش راهبر سبد خواهد بود.

1) Tosun, Onur Kemal and Jin, Liang and Taffler, Richard and Eshraghi, Arman, Fund Manager Skill: Selling Matters More! (April 19, 2022). Review of Quantitative Finance and Accounting, 2022, forthcoming., Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=4087534
2) Trolley problem
3) مجموعه درس گفتار مایکل سندل با عنوان "عدالت: کار درستی که باید انجام داد چیست؟" را در صورت علاقه در یوتیوب تماشا کنید.

یادداشت های مالی
@finnota

نگاهی به ارتباط تجدید ارزیابی و سود تقسیمی

با توجه به اینکه بحث الزامی نمودن تجدید ارزیابی دارایی ها در جریان است، به نظر می رسد خوب است در کنار مزایای زیادی که این موضوع دارد، به محدودیت ها و مشکلاتی که ممکن است این کار ایجاد نماید اشاره نمود. از جمله اینکه تجدید ارزیابی دارایی های استهلاک پذیر می تواند موجب بالا رفتن هزینه استهلاک (بدون کاهش مالیات پرداختی) در برخی صنایع، کاهش سود تقسیمی و نتیجتا باقی ماندن وجوه نقد در ترازنامه ی شرکت ها شود.

برخی افراد از منظر مدلهای ارزشگذاری مبتنی بر جریانات نقد آزاد استدلال می کنند که کاهش سود تقسیمی اثری بر ارزش سهام ندارد چرا که کاهش در کوتاه مدت از مسیر افزایش رشد شرکت در بلندمدت خنثی خواهد شد. اما طرفداران تقسیم سود بالا چه استدلالی به نفع دیدگاه خود ارایه می کنند؟ صفحات 239 تا 242 درسنامه ی٭ مالی (۲)، این موضوع را به بحث می گذارد که شرح آن چنین است:

تقسیم سود «بالا» و «منظم» طرفداران خاص خود را نیز دارد. برخی دلایل مرتبط با «مالی رفتاری» و «حاکمیت شرکتی» به نفع مطلوبیت تقسیم سود بالا مطرح می شوند:

الف) دیدگاه نظریه نمایندگی
گاهی اوقات شرکت پس از سرمایه گذاری در کلیه فرصت های سودآور با NPV مثبت، باز هم مازاد وجه نقد دارد. در این صورت ممکن است مدیران شرکت بیش از حد، هزینه ها و سرمایه گذاری های غیر معمول نمایند که لزوما توجیه اقتصادی ندارد، مثال: سرمایه گذاری در طرح های بیشتر، بازخرید سهام، تحصیل سهام سایر شرکت ها، خرید دارایی های مازاد.
برخی سوء استفاده ها از سود انباشته و یا سود نقدی توزیع نشده ممکن است در قالب مشارکت در معاملات اشخاص وابسته خارج از تلفیق (مثلا خرید آپارتمان از مدیرعامل)، سپرده گذاری در جای غیرمعمول (مثلا با هدف ایجاد گردش حساب و انتقال امتیاز وام به مدیران شرکت) و مواردی از این دست رخ دهد. به کنایه می توان گفت که سودهای نقدی تقسیم نشده و یا تقسیم شده ولی پرداخت نشده در ترازنامه شرکت ممکن است تبدیل به «مال یتیم» شوند و نوع محل تامین مالی بدون هزینه از جیب سهامداران گذشته اند. به زبان ریاضی می توان بیان کرد که بازدهی نهایی برای هر ریال اضافه تحت مدیریت شرکت، نزولی است (مشتق دوم بازدهی منفی است).

ب) تمایل به سود جاری
برخی ادعا می کنند که افراد جهت برنامه ریزی زندگی فردی خود، نیازمند ثبات سیاست تقسیم سود شرکت هستند. برای مثال بازنشستگان به جهت نیاز به دریافت سود منظم، حاضر به پرداخت صرف قیمتی هستند. در جواب این استدلال، می توان به مسئله «سود نقدی شخصی» ارجاع داد. در دنیایی که کارمزد معاملات وجود ندارد، تقسیم سود بالا برای سهامداران ارزشمند نیست. برخی افراد در پاسخ به طرفداران «سود نقدی شخصی»، به سوگیری رفتاری Framing (قاب بندی) ارجاع می دهند: به نظر یک فرد بازنشستگی، سود نقدی از جنس بازدهی و پاداش سرمایه گذاری است. اما فروش سهام از جنس خوردن از اصل سرمایه. اولی مطلوب و دومی نامطلوب است.

ج) گریز از عدم اطمینان
برخی محققان به استناد تحقیقات نشان داده اند که  رابطه مثبتی بین میزان تقسیم سود و بازدهی سهام وجود دارد. برای توجیه این مسئله، ادعا می کنند که سرمایه گذارانی که نیازهای مصرفی فعلی آنها بیشتر است،  سود نقدی بیشتر را ترجیح می دهند. پروفسور مایرون گوردن مدعی است که تقسیم سود در افق زمانی نزدیکتر موجب برطرف شدن عدم اطمینان می‍شود. با استناد به ضرب المثل «یک پرنده در دست بهتر از دو تا توی پرچین است» (سرکه نقد به ز حلوای نسیه)، این نظریه به «پرنده در دست» مشهور است.

د) معافیت مالیاتی و تطابق هزینه و درآمد
برخی سرمایه گذاران نهادی نظیر صندوق های بازنشستگی و زیرمجموعه های آنها، معمولا معافیت های مالیاتی اضافه دارند که باعث می  شود برای ایفای تعهدات خود به بازنشستگان پرداخت سود حداکثری را ترجیح دهند.

ه) اثر علامت‌دهی (Signaling)
طرفداران این نظریه معتقدند که سود نقدی حاوی «اطلاعاتی» در خصوص عملکرد سهام است. این گروه مدعی هستند: تقسیم سود بالای با ثبات، نشان از عملکرد مناسب شرکت دارد. تغییر ناگهانی تقسیم سود از مقادیر زیاد به کم، یک علامت منفی به سهامداران است و نشان از برداشت مدیریت از شرایط سخت پیش رو است

و) اثر مشتریان (بخش بندی مشتریان)
طرفداران این نظریه معتقدند مشتریان به سمت شرکت های با سیاست تقسیم سود مناسب با شرایطشان گرایش دارند: برای یک بازنشسته، سرمایه گذاری در شرکت بالغ با سیاست تقسیم سود حداکثری و پرداخت سود در کمترین زمان ممکن مطلوب است.برای یک فرد ریسک پذیر، سرمایه گذاری در شرکت های رشدی با تقسیم سود کم مطلوب است.

٭درسنامه:
https://hottg.com/finnota/184

یادداشت های مالی
@finnota

جذب و نگهداشت مشتریان در نهادهای مالی

یکی از موضوعات مورد توجه در نهادهای مالی مسئله‌ی آگاهی‌بخشی مشتریان از نام تجاری شرکت و هدایت ایشان به قیف بازاریابی آن با هدف ایجاد افزایش سبد مشتریان وفادار شرکت است. این امر عموما از طریق ابزارهای معرفی شده در حوزه‌ی بازاریابی انجام می‌شود.

یکی از ابزارهایی که شرکت‌ها را در دستیابی به هدف فوق هدایت می‌کند، «بازاریابی دیجیتال» است که بر خلاف رقبای سنتی خود، چند ویژگی مهم از جمله «سنجش پذیری بالا»، «نرخ بالای اصابت به مشتریان هدف» و نتیجتا «امکان ارزیابی اثربخشی مناسب» دارد.

در یک دهه‌ی اخیر و با رشد سریع ضریب نفوذ اینترنت از مسیر گوشی‌های هوشمند موبایل و شبکه‌های اجتماعی شاهد این بودیم که مفهوم «بازاریابی محتوایی» تبدیل به عنصر اصلی در طراحی هر راهبرد بازاریابی دیجیتال شده است. از آنجایی که بازاریابی محتوایی از مسیر تقویت جستجوپذیر کاربران در موتورهای جستجو نظیر گوگل و فراگیرشدن گسترده در شبکه‌های اجتماعی و موبایلی کار می‌کند، شاهد صرف هزینه‌های گسترده در این زمینه هستیم.

در بازار سرمایه نیز بازاریابی محتوایی تبدیل به سکه‌ی رایج در بین شرکت‌های کوچک و بزرگ شده و هر شرکتی بنا به اندازه و توان خود در این زمینه فعال است و طیف وسیعی از موضوعات مرتبط با بازار سرمایه از طریق اشکال مختلف شامل متن، عکس، صوت و تصویر از طریق رسانه‌های عمومی، تخصصی یا اختصاصی به مخاطب انتقال داده می‌شود. در این میان، شرکت‌های مشهور و بزرگ بازار نظیر مفید، آگاه و کاریزما با ایجاد واحدهای تخصصی بازاریابی و بازاریابی محتوایی و صرف هزینه‌های بالا مشغول فعالیت هستند و عرصه را بر رقبا تنگ کرده‌اند و از این رو، زمین بازی بازاریابی محتوایی بیش از هر زمان شاهد رقابتی خونین است.

سوال: اگر بپذیریم که گزاره‌ی فوق صحیح باشد و هر ریال سرمایه‌گذاری در حوزه‌ی محتوا به اندازه‌ی پنج سال پیش بازدهی مناسبی نداشته باشد، بایستی پرسید چه راهکار جایگزینی، چه جنس محتوای بدیعی و چه شکل محتوایی (اعم از متن، صوت یا تصویر) قادر به نفوذ بیشتر در میان مخاطبان هستند و مشارکت ایشان را بیشتر برمی‌انگیزند؟

یادداشت های مالی
@finnota

رقابت در بازارهای موازی- قسمت دوم

در قسمت قبل بررسی شد که یک ریال سرمایه گذاری در هر کدام از بازارهای رقیب در انتهای سال 1401 چند برابر شده است؟ اما در دنیای واقعی، هر سرمایه گذاری در یک «افق زمانی معین» انجام می شود و عموم افراد پس از یک دوره ی زمانی اقدام به خروج یا تغییر موقعیت خود می نمایند. اگر فرض کنیم افق سرمایه گذاری محدود باشد چه می شود؟

در تصویر پیوست، با فرض اینکه افق معمول برای انجام سرمایه گذاری در هر کدام از بازارهای ذکر شده پنج سال باشد، می تواند نتایج حاصل از سرمایه گذاری در هر بازار را مقایسه و ارزیابی نمود. در دوره ی زمانی مورد بررسی، بازار سرمایه و سکه تا حد زیادی بهتر از دیگر بازارها عمل نموده اند. با توجه به اینکه بازدهی حاصل از اجاره در بازار مسکن لحاظ نشده، می توان گفت این بازار نیز عملکردی تقریبا مشابه داشته است. عملکرد دلار اغلب بدتر از سکه بوده و بدترین گزینه نیز سپرده گذاری در بانک است.

یادداشت های مالی
@finnota

⚪️ دیده‌بان بازار مشتقه؛ راه‌کاری ساده برای مدیران سرمایه‌گذاری

✍ یکی از حوزه‌های روبه‌رشد و جذاب بازار سرمایه، ابزارهای مشتقه، به‌خصوص اختیار معاملات است. تنها زمانی تحلیل اختیار معاملات قابلیت درک دارد که از ابزارهای ساده و درعین حال کاربردی استفاده گردد.

▶️ فایل پیوست «دیده‌بان بازار مشتقه» نام دارد که می‌تواند به‌عنوان ابزار کار مدیران سبد و تحلیل‌گران مورد استفاده قرار گیرد. ازاین‌رو و در راستای ترویج فرهنگ مشارکت و بهره‌گیری از نظرات فعالین حوزه مشتقات، نسخه حاضر 1.41 است که فایل آن به‌صورت متن‌باز ارائه شده است و می‌تواند پس از دریافت اطلاعات از بازار، نمادهای مشتقه را به تفکیک نوع، نماد پایه، صنعت، قیمت اعمال، روز مانده تا سررسید و بسیاری موارد دیگر در قالب جدول و نمودار نمایش دهد.

🆔 انتشار در تلگرام: فینرو (@finrho) و یادداشت‌های مالی (@finnota)

نرخ موثر وام قرض الحسنه چند است؟

برای افرادی که امکان سپرده گذاری طولانی مدت و جمع آوری امتیاز لازم جهت اخذ وام قرض الحسنه را ندارند، خرید امتیاز از دیگران یک گزینه جهت اخذ سریع وام است.

پرس و جوی میدانی نشان می دهد که هم اکنون، آبان 1402، هر میلیون تومان وام یک ساله با نرخ 2 درصد، حدود 154 هزار تومان به فروش می رسد. بنابراین می توان گفت که وام مذکور نرخ موثری حدود 40 درصد دارد. البته در برخی موارد پیشنهاد نرخ 200 هزار تومان از سوی فروشندگان نیز مشاهده می شود که به معنای نرخ موثر 56 درصدی است.

در غیاب بازار رسمی برای معامله ی این امتیازات، خوشبختانه شبکه های موبایلی و کافی نت های اطراف برخی شعب در نقش نوعی مدیر دارایی غیررسمی، عرضه و تقاضای امتیاز این نوع تسهیلات را به هم می رسانند و هزینه جستجو برای مشتریان را کاهش می دهند.

یادداشت های مالی
@finnota

اولویت نظام بازنشستگی چیست؟

بنا به پیشنهاد دولت در برنامه هفتم توسعه و تصویب مجلس، سن بازنشستگی به صورت پلکانی بالا رفته است. اصلاحاتی از این دست که به اصلاحات پارامتریک معروف هستند، به عنوان یکی از اولین گزینه ها در صندوق های بازنشستگی مد نظر سیاسیون قرار می گیرند. نکته اینجاست که کاهش زمان مانده تا بازنشستگی در ادوار مختلف یکی از شگردهای تبلیغاتی نمایندگان برای رای آوری بوده و با بحرانی شدن شرایط قصد دارند تا یک چرخش 180 درجه به این وضعیت بدهند. اما آیا راه موثرتر و با اولویت بالاتری پیش روی ایران وجود ندارد؟

نرخ رشد اقتصادی کمتر از متوسط جهانی و نزدیک به صفر طی یک دهه، خالص تشکیل سرمایه منفی، نرخ بیکاری بالاتر از متوسط جهانی (نه در برابر پنج درصد) و نرخ پایین مشارکت اقتصادی در مقایسه با متوسط جهانی (48 در برابر 60 درصد) باعث شده تا به ازای هر یک نفر شاغل حدود 3.6 نفر تحت تکفل وی قرار گیرند (متوسط جهان 2.3 نفر) و این وضعیت با تضعیف درآمد حقیقی افراد شرایط دشواری برای جامعه ی ایران رقم زده و منجر به کاهش تعداد افراد بیمه پرداز شده است. به صورت سرانگشتی می توان گفت با افزایش نرخ مشارکت اقتصادی و کاهش بیکاری در حد متوسط جهان، حدود 9 میلیون شغل جدید به اقتصاد اضافه می گردد که منجر به بهبود وضع صندوق ها نیز خواهد شد.

اگرچه اظهارنظر دقیق در این خصوص مستلزم بررسی کارشناسی دقیقتر است، اما در نگاه اول به نظر می رسد ناتوانی اقتصاد ایران از ایجاد رشد اقتصادی و شغل کافی برای افراد جویای کار و مهمتر از آن تشویق افراد بیشتری جهت حضور در بازار کار از مسیر بهبود درآمد سرانه، آن چیزی است که می تواند منجر به افزایش افراد بیمه پرداز و بهبود وضعیت ورودی صندوق ها گردد. مسئله ای که در کنار افزایش بهره وری صندوق های بازنشستگی می تواند مقدمه ی اصلاحات پارامتریک صندوق ها با شدت کمتر باشد. البته این نیز بایستی از مسیر حذف معافیت های ناعادلانه بازنشستگی صورت پذیرد، نه از مسیر انداختن بار صندوق ها بر دوش نسلی به جای نسلی دیگر (ر.ک شکل پیوست)

پ.ن: گزارش تحقیق و تفحص مجلس از سازمان تامین اجتماعی در سال ۱۳۹۲: isna.ir/x6rKzJ

یادداشت های مالی
@finnota

اولویت نظام بازنشستگی چیست؟ -پیوست

مطابق مصوبه جدید اگر زیر پانزده سال سابقه بیمه ای دارید، پنج سال به دوره کاری شما تا بازنشستگی اضافه خواهد شد.

از متن اصلی: در نگاه اول به نظر می رسد ناتوانی اقتصاد ایران از ایجاد رشد اقتصادی و شغل کافی برای افراد جویای کار و مهمتر از آن تشویق افراد بیشتری جهت حضور در بازار کار از مسیر بهبود درآمد سرانه، آن چیزی است که می تواند منجر به افزایش افراد بیمه پرداز و بهبود وضعیت ورودی صندوق ها گردد.

یادداشت های مالی
@finnota

معرفی کانال

آقای  پرویز خسروشاهی از سال ۱۳۹۴ تا کنون یادداشت ها و نکات ارزشمندی در کانال خود منتشر می کنند. با توجه به تحصیل در رشته اقتصاد و تجربه کاری در صنعت بانک و بیمه، دیدگاه های تحلیلی ایشان در عین بیان ساده، برای مخاطب ارزشمند است. آخرین یادداشت منتشره توسط وی را بخوانید:

برخلاف ادعای این گزارش به‌نظر می‌رسد سیاست کنترل مقداری ترازنامه بانک‌ها اثر معنی‌داری بر تورم کالائی نداشته است. کاهش تورم کالائی عمدتاَ نتیجه تسهیل ارزی (معادل ۱۹۰ همت تا پایان شهریور ۱۴۰۲) می‌باشد. بایستی مراقب بود این خطای اعلامی یا اعتقادی در تشخیص علیت، احیاناً موجب غافلگیری نشود.

اجرای کنترل ترازنامه چون همراه با اصلاح سیاست‌های مالی نامناسب دولت نبود همانطور که پیش‌بینی می‌شد صرفاَ بخش خصوصی بخصوص بخش متوسط و کوچک آنرا از بازار اعتباری اخراج (crowding out) و با رانت‌های بهره‌اش در اختیار بخش غیرخصوصی و کسری بودجه و فرابودجه قرار داد. شعار هدایت نقدینگی به سمت تولید داده شد اما نقدینگی به سمت تأمین کسری بودجه و فرابودجه هدایت گردید؟!

آدرس کانال:
@pkhosroshahi

یادداشت های مالی
@finnota

سیاست‌های دوقلو بر لبه‌ی تیغ

از ابتدای سال جاری تاکنون دو محور سیاستی از خلال سخنان مقامات عالی اقتصادی برداشت می‌شد: تیم اقتصادی دولت قصد داشت سیر خود را به سوی اهداف کنترل تورم و بازگشت ثبات به اقتصاد، با دو بال «تثبیت» و «بازتوزیع» پیگیری نماید. مسئله معیشت، خودرو، سلامت و مسکن جزو موضوعات پرتکرار در وعده های دولت سیزدهم بوده‌اند. اما هر کدام از این پرونده‌ها با چالش‌های خاصی نظیر اثرات منفی حذف ارز 4200 بر معیشت و سلامت مردم، ناتمام ماندن پرونده تهاتر مسکن و نفت و عدم تحقق اهداف ترسیمی در صنعت خودرو روبرو بوده‌اند. به همین دلیل به نظر می‌رسد دولت این انگیزه را داشت که حل تمام یا بخشی از این چهار پرونده را از طریق یک بسته‌ی اقدام شامل دو محور تثبیت و بازتوزیع حل نماید:

الف) سیاست تثبیت: آنطور که در سخنرانی‌های آقای فرزین در بهار امسال اشاره شد، ادراک رئیس کل بانک مرکزی این است که بی ثباتی نرخ ارز با دامن زدن به انتظارات تورمی، علاوه بر ایجاد التهاب در بازارها، به طور خاص موجب بی‌ثباتی ترکیب سپرده‌ها و تبدیل هر چه بیشتر شبه پول به پول می‌شود که این موجب شکل‌گیری یک چرخه‌ی تورم و جهش نرخ ارز شده است. به همین جهت برای شکستن این چرخه، بایستی تلاش نمود تا با تثبیت نرخ ارز از طریق اقداماتی نظیر الزام به پیمان سپاری ارزی و وضع محدودیت بر واردات، زمینه را برای تعدیل انتظارات فراهم کرد. از سوی دیگر، سیاست کنترل ترازنامه نیز از مسیر افزایش نرخ بهره و نتیجتا کاهش ضریب فزاینده با کاهش نرخ رشد نقدینگی هسته‌ی مرکزی تورم را خنک خواهد نمود. اما این سیاست به عنوان ابزاری اقتصادی، علی‌الظاهر بر یک بستر سیاسی از جنس توافقی نانوشته بنا شده که به موجب آن، ضمن افزایش میزان صادرات نفت ایران، بخشی از ارزهای بلوکه شده نیز آزاد شد و توسط بانک مرکزی به فروش رسید و تا حدی مانع از رشد شدید پایه پولی شد. می توان حدس زد انگیزه‌های انتخاباتی طرفین معامله، عامل موثری در شکل‌گیری این توافق بوده باشد. گذر زمان نشان داده که سپرده‌گذاران و دارندگان واحدهای صندوق درآمد ثابت اولین برنده‌ی این سیاست بوده‌اند.

ب) سیاست بازتوزیع: دومین محور عمل دولت که از ابتدای کارش آغاز شد و طی سال گذشته شدت گرفته، پیگیری مجموعه اقداماتی است که به نوعی توزیع منابع در کلیت اقتصاد و در زنجیره صنایع را جابجا کرده و برنده و بازنده‌های خود را داشته است. به نظر می‌رسد ناترازی بودجه‌ی دولت و عدم تعادل در زیرساخت انرژی کشور، محرک دولت در پیگیری این سیاست بوده و موجب شده تا برای مثال: سهم مالیات در بودجه به بالاترین نصاب خود طی چهار دهه اخیر برسد، یارانه خانوار به عنوان ستون سیاست حمایتی دولت تقویت شود، قیمت نهاده‌های انرژی برای صنایع با شیب تندی رشد کند تا جبران مافات شود، صنایع انرژی‌بر برای جلوگیری از زیان توقف تولید، به سمت سرمایه‌گذاری در زیرساخت بروند، عوارض گمرکی بر طیف وسیعی از مواد خام و نیمه خام وضع شود و معافیت‌های مالیاتی محدود یا حذف شوند، محصولات در بورس کالا عموما با دلار نیمایی قیمت بخورند، قیمت‌گذاری تبعیضی در نرخ بهره به نفع دولت تداوم یابد، قیمتگذاری دستوری در خصوص بسیاری از صنایع با جدیت دنبال شود، اصلاحات پارامتریک در صندوق‌های بازنشستگی بار مشکلات این‌ها را بر دوش نسل شاغل بیاندازد و نهایتا، بانک‌ها را با ابزار جریمه، به سمت تامین مالی مسکن ملی سوق دهند.

به نظر می‌رسد آثار اولیه‌ی سیاست‌های فوق که کاهش نرخ ارز و کاهش التهاب بازارها بوده تا حدی محقق شده، به نحوی که تنش‌های مختلفی طی ماه‌های اخیر در بازار ارز هضم شدند و حتی افزایش سنتی نرخ ارز در پایان سال میلادی رخ نداد. اما این سیاست‌ها تا کجا می‌تواند ادامه پیدا کند و موثر واقع شود؟ نگاهی به محیط اقتصادی نشان می دهد که تیغ این سیاست ها در حال کند شدن است: نرخ تورم ماهانه بالاتر از 2 درصد و تا مرز 3 درصد در نوسان است، کمبودهای کالایی و التهابات موردی، گاه و بیگاه رخ می‌دهد، تراز تجاری کشور بدون احتساب نفت وضعیت چندان جالبی ندارد و نرخ دلار ضمنی کالاها با نرخ اسکناس یا بالاتر تطابق دارد. اما این شواهد، لزوما به ناپایداری وضعیت در کوتاه مدت منجر نخواهد شد مگر اینکه با یک یا چند شوک قوی (داخلی یا خارجی) همراه شوند. چرا که، ممکن است پاسخ دولت برای کنترل موارد احتمالی، چیزی از جنس تشدید سیاست‌های انقباضی و علامت دادن به فعالان اقتصادی برای سفت‌تر بستن کمربندها باشد.

با فرض صحت تحلیل فوق، از منظر بازار سرمایه بایستی به این اندیشید که کدام طبقات دارایی، کدام صنایع و چه راهبرد معاملاتی می تواند در صورت استمرار شرایط مفید واقع شود و اینکه کدام عوامل موجب بر هم خوردن تدبیر دولت گردد؟ پاسخ شما به این سوال چیست؟

یادداشت‌های مالی
@finnota

فرمت رزومه

فایل پیوست حاوی فرمت پیشنهادی برای ساخت رزومه شامل بخشهای مشخصات عمومی، سوابق تحصیلی، مدارک حرفه ای بازار سرمایه، سوابق استخدامی، پروژه ها، آموزش های آزاد، مهارت ها و ابزارها، مقالات، سوابق تدریس و سایر است. این فایل بنا به نیاز و تشخیص فرد قابلیت ویرایش و تغییر دارد. برای مثال احتمالا در یک مصاحبه تحصیلی قسمت مقالات بایستی بالاتر از سوابق شغلی قرار گیرد. فونت پیشنهادی برای استفاده در این فرمت «ایران» است. امیدوارم برای دوستان تازه وارد به بازار سرمایه ایران و دیگر افراد مفید واقع شود.

یادداشت های مالی
@finnota

تفکر طراحی محصول در بازار سرمایه- قسمت چهارم

در مطلب قبلی اشاره شد که یکی از روندهای اساسی محصولات فناورانه در بازار سرمایه توجه به «میکرو سرویس ها»است و اینبار نیز تعدادی از محصولات افزوده شده به فهرست از این جنس هستند. اما در همین زمان تعدادی از محصولات در بازار ملاحظه می شوند که جهت گیری کلی آن ها ارایه «راهکار جامع» در حوزه فعالیت خود است. خوب است بپرسیم که شرط موفقیت محصولاتی که می خواهند چنین راهکاری ارایه کنند چیست؟

به عنوان یک حدس اولیه بایستی گفت که دسترسی آسان و سریع به داده های خام، مزیت رقابتی این نوع محصولات نخواهد بود چرا که همین الان رقبای مختلفی این خدمات را هرچند به صورت پراکنده ارایه می دهند و افراد به تناسب نیازشان با هزینه کمتر این دسترسی را دارند. لذا شرط موفقیت این محصول و جلوگیری از تبدیل شدن «راهکار جامع» به «آش شله قلمکار» می تواند این باشد که به جای ارایه تعداد زیادی ویژگی کم کاربرد و فریبنده، طیف محدود اما کاربردی از امکانات را دنبال کند و در نهایت بتواند در تصمیم گیری مشتریان موثر واقع شود. یعنی تبدیل شدن به یک راهکار جامع، ممکن است از یک هسته اولیه کاربردی شروع شود و به تدریج با گرفتن بازخورد از مخاطبین خود توسعه یابد.

نکته دیگری که اشاره به آن ضروری به نظر می رسد این است که بایستی تکلیف محصول با مشتری هدف آن معلوم شود. راهکار جامعی قرار است طراحی شود برای چه کسی کاربرد دارد؟ کل سازمان؟ واحد تحلیل؟ واحد مدیریت دارایی؟ واحد بازاریابی و توسعه بازار؟ به نظر می رسد یکی از نقاط تمرکز محصولات موجود این است که گروه های مختلف مشتریان را به صورت یکجا در نظر میگیرند، در حالی که حتی یک داده معین، برای مثال خرید و فروش صندوق ها، معنا و کارکردهای متفاوتی برای واحدهای مختلف سازمانی دارد و ابزارهای متفاوتی را طلب می کند.

در حوزه راهکارهای جامع، رقبای سنتی این حوزه مواردی نظیر بورس ویو هستند که به نوعی می توان گفت مخاطب رده اول آن ها طیف تحلیلگران و مدیران تحلیل است و نمی توان گفت که خروجی این ها می تواند مستقیما در مدیریت دارایی استفاده شود. یعنی این نرم افزارها تا رده تصمیم سازی یک گام فاصله دارند. در مطلب «نگاهی به کارنامه صنعت پردازش داده های مالی- قسمت سوم*» در خصوص راهکارهای پیشروی برای توسعه این محصولات صحبت شده بود.

«راویندکس» یکی از محصولات جدیدی است که اینبار در نسخه سوم فهرست قرار گرفته است و ظاهرا قصد دارد خلاء تصمیم سازی در حوزه مدیریت دارایی را در حد خود پر نماید. به نظر می رسد راویندکس تلاش دارد تا یک داشبورد رصد طبقات مختلف دارایی ویژه مدیران سرمایه گذاری باشد و چشم اندازی برای تبدیل شدن به یک راهکار جامع در حوزه مدیریت دارایی دارد. این محصول تحت وب، چهار حوزه ی «بورس»، «صندوقها»، «رمزارز» و «طلا را هدف گرفته است. البته این محصول هنوز فروش به عموم ندارد و صرفا به گروه محدودی از مشتریان در حال ارایه است. بایستی دید این محصول می تواند یک راهکار جامع کاربردی تبدیل شود یا اینکه به مرور زمان در دام گفته شده خواهد افتاد؟ منتظر می مانیم.

* نگاهی به کارنامه نهادهای پردازش اطلاعات مالی قسمت سوم: https://hottg.com/finnota/98

خارج از بحث: کانال «خلاصه بازار @MarketSummary» که به همت آقای محمدزادگان و تیمشان شکل گرفته، این روزها در سالگرد تاسیس خود (بهمن 1395) قرار دارد. مسیری که با گام هایی ساده آغاز شده، چندین سال مستمر تداوم یافته و محصول آن به بلوغ مناسبی رسیده است. برای ایشان آرزوی موفقیت داریم.

یادداشت های مالی
@finnota