ኢትዮጵ Webview 379.html Telegram

✝እንኳን ለብርሃነ መስቀሉ በሰላም አደረሳችሁ✝
✝መልካም በዓል✝
🌼 @ethiopianissm 🌼

1.0K viewsኢትኤል, edited 08:16

ክረስትና እና ኢሬቻ?.

አዋቂ ነኝ ባይ ባለበት ፣ የሀሳብ ልዕልናን እና የበላይነት ተቀባይነት በሌለበት፣ ከሀይማኖት ይልቅ ፣ ብሔርተኝነት በጎላበት፣ ፉክክሩ በደራበትና የእኔ ይበልጥ የባህል ጦርነት እያኮበኮበ ባለበት ተጨባጭ ሁኔታ ብዙዎች የብሔሬ እሴት ነው የሚሉትን ሥርዐት ማውገዝ የሚኖረውን ጉዳት ማጤን ተገቢ ነው ፤ የኢሬቻን ባህላዊ፣ ማህበራዊ፣ ፖለቲካዊ ዳራዎች ግምት ውስጥ ማሰገባት እንዲሁም ከጀረባ ያለውን ሀይማኖታዊ ይዘቱን መግለጥ ደግሞ ባህል ከ ሀይማኖት ለተምታታባቸው ሰወች ተገቢ ነው።

የዋቄፈና እምነት ተከታዮች ዋቃን ለማመስገን በአመት አንድ ጊዜ በሕብረት በመሰብሰብ የምስጋና እና የቡራኬ ቀን ያሳልፋሉ። ይህ በአል ኢሬቻ ሲባል በደመቀ ሁኔታ በየአመቱ በቢሾፍቱ ከተማ በሆራ ሃይቅ (ሆራ አርሰዲ) ዙርያ
ይደረጋል። ኢሬቻ በሌሎች ቦታዎችም ይደረጋል ነገር ግን ደማቁ እና አሁን አሁን እንደውም በሚልዮን የሚቆጠር ሕዝብ እንደሚካፈልበት የሚነገርለት የቢሾፍቱ ሆራ አርሰዲ ኢሬቻ በአል ነው።

በኢሬቻ በአል ላይ አንዳንድ በሌሎች ባህላዊ ሃይሞኖቶች እንደምንመለከተው ከጥንቆላ ጋር የሚያያዙ ነገሮችን አሉ ። "ኦዳ" የተሰኘውንና የኦሮሞ ሕዝብ ምልክት ተደርጎ የሚቆጠረውን
ዛፍ ግንድ በቅቤ የመቀባት እና ለዛፉም መስገድ ዋናው የባህሉ ስርአት ነው።

የኢሬቻ ታሪካዊ አመጣጥ ስንመለከት ሃይማኖታዊ ስርአት ሁኖ እናገኘዋለን። ነገር ግን የብሄር አቀንቃኞች በአንድ የመቆም እና የብሄርን አንድነት ሀይል ለማሳየት ሲጠቀሙበት ሀይማኖታዊዉ ዋቄፈና በባህሉ ኢሬቻ ይሸፍኑታል። ከ ተለያዩ የሀይማኖት ተከታዮችም ዘንድ የሚሰበሰቡ የኦሮሙማ ባህል መገለጫ እንጂ የባዕድ አምልኮ ስርአት እንደሆን አይረዱም።
የዋቄፈና አምነት በአንድ በኩል ፈጣሪ በምንም እንደማይመሰል ሲገልጽ በሌላ በኩል ደግሞ እንዲህ አይነቱ ከጥንቆላ አሰራር ጋር የተቀራረበ
ልምምዶችን መያዙ ጠንቀቅ ብለን እንድንመለከተው ያስገድደናል። እነዚህ
ልምምዶች ስለኢሬቻ ያለንን ባህላዊ ትውፊት ቀይረው ሃይማኖታዊ ይዘቱን ያስረዳሉ።

ኢሬቸ በ ልሂቃን አመለካከት ኢሬቻ ከዋቄፈና እምነት ተነጥሎ የማይታይ እንደ ባህል ቢታይም እንኳ ንፁህ ባህል ሳይሆን ከሀይማኖታዊ ክብረ በዐላት( በኦሮምኛው Ayyaana)አንዱ ነው።

ብዙ ጥናቶች እንደሚያሳዩት ኢሬቼ መሰረቱ የዋቄፈና እምነት በአሁኑ ሰዐት ግን የኦሮሞ ብሄርተኝነት ምሶሶ መሆኑን ይገልፃል።

ምዕመኑ ኢሬቻን ከባህል ጋር የሚያሰተሳስረው ምልከታ በባህልና ሀይማኖት መካከል ያሉ ሁለትዬሽ መሰተጋብሮችን፣ መወራረስና አንዳንዴም መጨፈላለቅን ግምት ውስጥ ያላስገባ ነው።

ዋቄ ፈና በመሰረታዊነት በአንድ አምላክ( Waqqa Tokkicha) ማመን ላይ የተገነባ እምነት ነው። በሂደት ግን ከእምነቱ ውጪ የሆኑ ተግባራት
ተቀላቅለውታል። በርግጥ ይህ የሁሉም ሀይማኖቶች ችግር ነው ። እምነቱ ዋቄ ፈናም ሆነ በዐሉ ኢሬቻ ከዚህ አልዳኑም።

ብዙ የክርስትና እምነት ተከታዮች ኢሬቻ አንድነትን የሚያጠነክር የህብረተሰብን ስነ ልቦና የሚያንጽ የኦሮሙማ ባህላዊ እሴት ብቻ አድረገው ይመለከቱታል። በእርግጥ በ በኣሉ ቀን ብዙ ባህላዊ አሴቶች ሊከናወኑ ይችላሉ። ነገር ግን በሀይማኖት ጥላ ስር የሚከወን ባህል መሆኑን ባለመረዳት ስርአቱን ያከብሩታል ይህ ልክ አለመሆኑና የባዕድ አምልኮ ስርአት መሆኑን የተገነዘቡ ቤተክርስቲያኒቱ አትፈቅድምና ራሳቸውን ያቅባሉ።

በእርግጥ የአምልኮ ስርአታችን ማጣፈጫ የሆኑ ብዙ የባህል ትውፋት ና ስርአቶች አሉን ፤ለምዕመናን ስነ ልቦና የባህል አስተዋጾ ሀይማኖታዊ ስርአትን ለመከወን ከፍተኛ ነው። ነገር ግን ጽንፍ የረገጠ ባህል ግን የሐይማኖት ስርአትን ይንዳል።

ጽነፍ ባህላዊ መሆን ማለት በባህል መታሰር ፣ በባህል መታወር ማለት ነው። በባህል ማታሰር ደግሞ ወደ ጠባብ አስተሳሰብ እና
ዘረኝነት ሊያመራ ይችላል። ክርስቲያን ኦሮሞ ከዚህ ራሱን ጠብቆ ክርስታናዊ አኗኗር ባህሉን በመቀበል ለእግዚአብሔር ክብር ማድረግ ይገባዋል። ኢሬቻም በዚሁ መልኩ መታየት እና መቃኘት አለበት።

ባህላዊ ሃይማኖቶች በአንድ በኩል ባህላዊነትን ሲያራምዱ በሌላ በኩል አጉል እምነትን ሊያራምዱ ይችላሉ። ዋቄፈናም ለእንደዚህ አይነት ልምምድ የተጋለጠ ነው። ስለዚህ ለክርስቲያን ኦሮሞዎች ጥንቃቄ ሲያስፈልግ ለዋቄፈና እምነት ተከታዮች ደግሞ እውነተኛውን የመዳንን መገለጥ የሚሰጠውን ወንጌል ይዘን ልንደርስላቸው ይገባል።

ይህ ፈለገ ጥበባት ነው ያላችሁን ሀሳብ አስተያየት ጥቆማ @Nabuti21 አድርሱኝ።

22/1/7513

1.0K viewsኢትኤል, 17:52