درسگفتار (حضوری، آنلاین و آفلاین)
عناصر و نظریههای شعر؛
از کلاسیک تا معاصر
به‌هدایت پروین سلاجقه
روزهای سه‌شنبه ۱۸:۳۰ تا ۲۰:۳۰ ( ۶ جلسه)
شروع دوره: ۲۳ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
مطالعه و نظریه‌پردازی در‌باره‌ی آن‌چه زبان شاعرانه را از زبان قراردادی و روزمره متمایز می‌کند از قدیم‌ترین ایام تا کنون، همواره بالاترین توجه را در مطالعات ادبی به خود اختصاص داده است. اندیشمندان زیادی در پی آن بوده‌اند تا چگونگی راز تبدیل شدن زبان قراردادی به زبان شعر را دریابند و یا در پی پاسخ به این پرسش باشند که آیا زبان شعر، ماهیتا از مواد و عناصری جدا از زبان ارتباطی، و تنها در ساحت شعر شکل می‌گیرد و بی‌واسطه پدید می‌آید یا خیر؟
گروه اول، ادامه‌دهندگان نظریههای ارسطو در باب شعرند، که در پی پیدا کردن عناصری افزوده به زبان بود که زبان ارتباطی و روزمره را به شعر تبدیل می‌کنند و گروه دوم، انبوه ادامه‌دهندگان راه افلاطون‌ند که زبان شعر را در منش خود استعاره‌ای از اصل مصداق‌های خارج از خود می دانند که قبل از آن که از جنس زبان باشند از جنس استعاره‌ای از یک استعاره‌اند. این دو نظریه، در بنیاد خود به قدری کامل و پوشش‌دهنده‌اند که هرکدام پیوسته در طول تاریخ، نظریههای شعر را به سمت‌و‌سوی خود فراخوانده و زیربنای اصلی نظریه‌پردازی‌هایی چند سویه سویه قرار گرفته‌اند.
هدف این کارگاه معرفی و آموزش عناصر اصلی شعر و شناخت ماهیت و چگونگی نقش و کارکرد آنها در زبان شاعرانه است. همچنین در این کارگاه، عمده‌ی مباحث مهم نظریههای شعر، از کلاسیک تا معاصر در دو حوزه‌ی غرب و شرق، به شکل اجمالی مطرح می‌شود. درسگفتارها در این کارگاه به شکلی ارائه می‌شوند که به غیر از منتقدان شعر و پژوهش‌گران این حوزه، برای کسانی که ذوق آفرینش شعر دارند نیز مفید باشد. بنابرین ارائه‌ی مباحث به‌گونه‌ای‌ست که چگونگی کارکرد عناصر زبان شاعرانه به روش عملی در کارگاه‌ها نمایش داده شود تا میزان و معیاری باشد در دست منتقدان شعر برای نقد اشعار، و در دست شاعران برای شناخت بهتر عناصر شعر و ظرفیت‌های آن، و افزودن به غنای زبان شعری خود.
جلسه‌ی اول:
تاریخچه‌ی نظریههای شعر از دیدگاه ارسطو، افلاطون و دیگر اندیشمندان حوزه‌ی غرب تا شروع قرن بیستم، با تکیه بر چگونگی تحول دو کلان نظریه‌ی ارسطو و افلاطون
جلسه‌ی دوم:
نظریه‌ی شعر در حوزه‌ی شرق و چگونگی تأثیرپذیری آن از دیدگاه‌های ارسطو / ایجاد تحول در عینی‌سازی عناصر شعر و چگونگی کارکرد آنها در دو حوزه‌ی غرب و شرق
جلسه‌ی سوم:
دو عنصر دخل و تصرف‌کننده در زبان: تشبیه و مجاز مرسل در نظریههای کلاسیک و معاصر
جلسه‌ی چهارم:
بررسی تاریخچه‌ی نظریه‌ی استعاره و چندو‌چون تحولات و انواع آن، با توجه به مطالعات ترنس هاوکس و چگونگی کارکرد این عنصر مهم در محور جانشینی زبان، به منظور برکشیدن آن به سطح زبان شاعرانه
جلسه‌ی پنجم:
عناصر شعری از دیدگاه زبان‌شناسی همگانی و نشانه‌شناسی / معرفی دو عنصر مهم نماد و اسطوره در شعر
جلسه‌ی ششم:
تأثیر نظریههای قرن بیستم در چگونگی شکل‌گیری زبان شاعرانه و مباحثی چون: هنجار‌گریزی و انواع آن، شعر‌شناسی شناختی، استعاره‌ی مفهومی و آشنایی‌زدایی.
دكتر پروين سلاجقه، نويسنده، شاعر، منتقد، پژوهشگر و استاد دانشگاه است. زمینه‌های پژوهشی او در حیطه‌ی نظریه و نقد ادبی در داستان، شعر و متون ادبی است. از وی تا كنون، دوازده اثر در زمينه‌ی نقد، داستان، شعر و پژوهش و همچنین بيشتر از چهل مقاله‌ی علمی- تخصصی و پژوهشی در نظريه و نقد ادبی منتشر شده است. آثار او برنده‌ی جوایز متعددی بوده است. از جمله جايزه‌ی منتقد برتر ايران در شعر معاصر، از طرف بنياد هنرمندان و نويسندگان برای نوشتن كتاب اميرزاده‌ی كاشی‌ها که در نقد شعر شاملو است؛ جايزه‌ی كتاب سال برای تأليف كتاب از اين باغ شرقی، جايزه‌ی كتاب سال ادبی سازمان حفاظت محيط زيست، برای نوشتن كتاب قصه‌ی تالاب و چندین جایزه‌ی معتبر دیگر در سطح ملی. کتاب از اين باغ شرقی و چندین اثر دیگر او به عنوان دروس مرجع و كمك درسی در فضای آموزشیِ رسمی و غير رسمی به دانشجويان و علاقه‌مندان تدريس می‌شود.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: hottg.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
>>Click here to continue<<
