شیوۀ نگارش ضمیرهای شخصی پیوسته (۲)

در فارسیِ گفتاری و شکسته، رسم‌الخط ضمیرهای شخصی پیوسته (ـ‌‌م، ـ‌‌ت، ـ‌‌ش، ـ‌‌مون، ـ‌‌تون، ـ‌‌شون) در پیوند با انواع واژه‌ها به شرح زیر است:
۱) واژه‌های پایا‌ن‌یافته به حرف پیوسته (مانند «ب» و «ه» و «یِ») و حرف جدا (مانند «ر»):
- کتابم، کتابت، کتابش، کتابمون، کتابتون، کتابشون
- توجهم، توجهت، توجهش، توجهمون، توجهتون، توجهشون
- رأیم، رأیت، رأیش، رأیمون، رأیتون، رأیشون
- برادرم، برادرت، برادرش، برادرمون، برادرتون، برادرشون

۲) واژه‌های پایان‌یافته به صدای i:
- صندلیم، صندلیت، صندلیش، صندلی‌مون، صندلی‌تون، صندلی‌شون
- سرمه‌ایم، سرمه‌ایت، سرمه‌ایش، سرمه‌ای‌مون، سرمه‌ای‌تون، سرمه‌ای‌شون
- جداییم، جداییت، جداییش، جدایی‌مون، جدایی‌تون، جدایی‌شون

یادآوری:
املای «*صندلی‌م، *سرمه‌ای‌ت، *جدایی‌ش» و مانند این‌ها نادرست و نامتعارف است.

۳) واژه‌های پایان‌یافته به صدای ey:
نِیَ‌م، نِیِ‌ت، نِیِ‌ش، نِیِ‌مون، نِیِ‌تون، نِیِ‌شون

۴) واژه‌های پایان‌یافته به حرف «و»
الف) با صدای o:
مانتوم، مانتوت، مانتوش، مانتومون، مانتوتون، مانتوشون
ب) با صدای ow:
رهروم، رهروت، رهروش، رهرومون، رهروتون، رهروشون
پ) با صدای u:
آرزوم، آرزوت، آرزوش، آرزومون، آرزوتون، آرزوشون

۵) واژه‌های پایان‌یافته به صدای e (های بیان حرکت):
- خونه‌‌م، خونه‌‌ت، خونه‌ش، خونه‌مون، خونه‌تون، خونه‌شون
- واسه‌م، واسه‌ت، واسه‌ش، واسه‌مون، واسه‌تون، واسه‌شون
- چه‌م، چه‌ت، چه‌ش، چه‌مون، چه‌تون، چه‌شون

۶) واژه‌های پایان‌یافته به صدای â:
بابام، بابات، باباش، بابامون، باباتون، باباشون

یادآوری:
واژه‌هایی مانند «موسیٰ» نیز در حکم واژه‌های پایان‌یافته به صدای â هستند:
موسام، موسات، موساش، موسامون، موساتون، موساشون.

۷) واژه‌های پایان‌یافته به همزه
الف) «أ»:مبدأم، مبدأت، مبدأش، مبدأمون، مبدأتون، مبدأشون
ب) «ؤ»: لؤلؤم، لؤلؤت، لؤلؤش، لؤلؤمون، لؤلؤتون، لؤلؤشون
پ) «ء»: جزئم، جزئت، جزئش، جزئمون، جزئتون، جزئشون

۸) حرف‌ اضافۀ «از»، «با»، «به»، و «برای» + ضمیرهای شخصی پیوسته
الف) «از»:
ازم، ازت، ازش، ازمون، ازتون، ازشون

یادآوری:
در نوشتارِ معیار نمی‌نویسیم «ازشان»، می‌نویسیم «از ایشان» یا «از آنان/ آن‌ها». «ازشان» در متن‌های غیررسمی مانند داستان و رمان به‌کار می‌رود.

ب) «با» (با افزودن «ـ‌ها» پیش از ضمیر):
باهام، باهات، باهاش، باهامون، باهاتون، باهاشون

پ) «به»:
۱) صورت مؤکد و رسمی‌تر:
بهم، بهت، بهش، بهمون، بهتون، بهشون
«آقای محمدی، بیاین بیرون، بهتون می‌گیم.» (جمال میرصادقی، کلاغ‌ها و آدم‌ها، ص ۳۳)
۲) صورت محاوره‌ای و شکسته‌تر:
به‌م، به‌ت، به‌ش، به‌مون، به‌تون، به‌شون
«حمید خنده‌اش را خورد و به آن‌ها گفت: بذار به‌ش بگیم.» (جعفر مدرس‌صادقی، گاوخونی، ص ۸۸)

یادآوری:
در نوشتارِ معیار نمی‌نویسیم «بهشان»، می‌نویسیم «به ایشان» یا «به آنان/ آن‌ها». «بهشان» در متن‌های غیررسمی مانند داستان و رمان به‌کار می‌رود.

ت) «برای» (با حذف «ی»):
برام، برات، براش، برامون، براتون، براشون
#املا_رسم‌الخط
۱۴‌۰‌‌۲/۱‌‌‌۰/‌‌۲‌‌‌۵‌
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com