🌿🌿वर्णमाला🌿🌿

🌷·         वर्ण - आपल्या तोंडावाटे पडणार्‍या मूल ध्वनीला वर्ण असे म्हणतात.

·         मराठीत एकूण 48 वर्ण आहेत.
1. स्वर
2. स्वरादी
3. व्यंजन

· 🌺        1. स्वर : ज्यांचा उच्चार करतांना जिभेचा मुखातील कोठल्याही अवयवांशी स्पर्श होत नाही त्यांना स्वर असे म्हणतात.

·         अ, आ, इ, ई, ल्र, उ, ऊ, ए, ऐ, ओ, औ, ऋ

·         स्वरांचे मुख्य प्रकार दोन आहेत.

· 🌾        1. र्‍हस्व स्वर : ज्या स्वरांचा उच्चार करण्यास कमी वेळ लागतो त्या स्वरांना र्‍हस्व स्वर असे म्हणतात.

·         अ, इ, ऋ, उ

·🌾         2. दीर्घ स्वर : ज्या स्वरांचा उच्चार करण्यास जास्त वेळ लागतो त्यांना दीर्घ स्वर असे म्हणतात.

·         आ, ई, ऊ, ए, ऐ, ओ, औ

🍀🍀स्वरांचे इतर प्रकार🍀🍀

🌷·         1. सजातीय स्वर : एकाच उच्चार स्थांनामधून जाणार्‍या स्वरांना सजातीय स्वर असे म्हणतात.

·         अ-आ, उ-ऊ, ओ-औ, इ-ई, ए-ऐ

🌷·         2. विजातीय स्वर : भिन्न उच्चार स्थांनामधून उच्चारल्या जाणार्‍या स्वरांना विजातीय स्वर असे म्हणतात.

·         अ-ई, उ-ए, ओ-ऋ

· 🌸        3. संयुक्त स्वर : दोन स्वर मिळून तयार होणार्‍या स्वरांना संयुक्त स्वर असे म्हणतात.

·         याचे 4 स्वर आहेत.

·         ए - अ+इ/ई

·         ऐ - आ+इ/ई

·         ओ - अ+उ/ऊ

·         औ - आ+उ/ऊ

·🌺         2. स्वरादी : ज्याचा उच्चार करण्याअधी स्वर येतो त्यांना स्वरादी असे म्हणतात.

·         स्वर + आदी - स्वरादी

·         दोन स्वरादी - अं, अः

·         स्वरादी मध्ये अनुस्वार व विसर्ग यांचा समावेश होतो.

·         दोन नवे स्वरदी : ओ, औ

·         हे नवे स्वरादी इंग्लिश भाषेतून आलेले आहेत.

·         उदा. बॅट, बॉल

🌷3.व्यंजन : एकूण व्यंजन 34 आहेत.

·         ज्याचा उच्चार करतांना जिभेचा कंठ, टाळू, मुर्धा, दात, ओठ, या अवयवांशी स्पर्श होतो त्यांना व्यंजन असे म्हणतात.

·         व्यंजनाचे पाच प्रकारात वर्णन केले जाते.
1. स्पर्श व्यंजन (25)
2. अर्धस्वर व्यंजन (4)
3. उष्मा, घर्षक व्यंजन (3)
4. महाप्राण व्यंजन (1)
5. स्वतंत्र व्यंजन (1)

🌿1. स्पर्श व्यंजन : एकूण व्यंजन 25 आहेत.

·         ज्याचा उच्चार करतांना फुफुसातील हवा तोंडावाटे बाहेर पडतांना टाळू, कंठ, मुर्धा, दात, व ओठ यांचा स्पर्श

·         करून बाहेर निघते म्हणून त्यांना स्पर्श व्यंजन म्हणतात.

·         उदा. क, ख, ग, घ, ड

·         च, छ, ज, झ, त्र

·         ट, ठ, ड, द, ण

·         त, थ, द, ध, न

·         प, फ, ब, भ, म

  🌿1. कठोर वर्ण - ज्या वर्णाचा उच्चार करण्यास जोर द्यावा लागतो त्यांना कठोर वर्ण असे म्हणतात.

·         उदा. क, ख

·         च, छ

·         ट, ठ

·         त, थ

·         प, फ

🌿2. मृद वर्ण - ज्या वर्णाचा उच्चार सौम्यपणे होतो त्यांना मृद वर्ण असे म्हणतात.

·         उदा. ग, घ

·         ज, झ

·         ड, ढ

·         द, ध

·         ब ,भ

  3. अनुनासिक वर्ण - ज्या वर्णाचा उच्चार त्याच्या उच्चार स्थानासोबत काही अंशी नाकातूनही केल्या जातो त्यास अनुनासिक असे म्हणतात.
🌿
·         उदा. ड, त्र, ण, न, म