Minesweeper O'yini 💣

C++ dasturlash tili kursi uchun yakuniy loyiha sifatida Minesweeper o'yinini qayta yaratdim.

Ushbu o'yin ko'pchiligimizga Windows XP operatsion tizimidan ma'lum bo'lsa kerak.

O'yin oddiy ko'rinsada, yaratishda biroz algoritmik bilim ham talab etdi (misol: Breadth-First-Search Traversal). Object Oriented Design interview'larda ushbu o'yinni design qilish juda ko'p so'raladi.

Manba: github.com/azimjohn/minesweeper

Dasturchilik men uchun emasmi?

Bir nechta yosh dasturchilar hafa bo’lib “Dasturchilik men uchun emasmi? Qiynalyapman, tashlab yuborgim kelyapti. Nima qilay?” deb yozishgan. Bu borada mening fikrim quyidagicha.

Hech narsa oson emas. Boshqa yo’nalishlar ham huddi shunday qiyin. Barcha arziydigan sohalarda qiynaladi odam. Lekin shularning hammasi sekin sekin osonlashadi bir kun kelib. Ko’proq o’rganganingiz sari, ko’proq o’qiganingiz sari, osonlashib, va eng asosiysi qiziqlashib boraveradi. Boshida siz oddiy if/else lar yozib yurasiz, keyin esa haqiqiy backendlar, web loyihalar, o’yinlar yoza oladigan bo’lasiz. Albatta qiziqlashadida.

Lekin dasturlash haqiqatda hammaga ham emas. Yaxshi dasturchi bo’lish uchun ma’lum turdagi ko’nikmalar talab qilinadi. Masalan:

- Soatlab o’tirib biror muammo ustida ishlay olish
- Har doim yangi narsalar o’rganishga tayyor bo’lish
- Qilingan ishni boshqalarga yozma va og’zaki tushuntira bera olish
- Va hokazo

Kimdirda shunday hususiyatlar bor, kimdirda esa yo’q. Bu normal holat. Bunda hech qanday yomonlik yo’q. Kimda bu ko’nikmalar yo’q bo’lsa, boshqalari bor. Balki jismoniy tarafdan kuchlidir, balki kuchli biznesmendir.

Shuning uchun ham, asosiy savol “Dasturchilik men uchun emasmi?” emas balki “Menda dasturchilik uchun kerak bo’lgan ko’nikmalar va hususiyatlar bormi?” bo’lishi kerak. Agar yo’q bo’lsa, tashlang va ko’nikmalaringizga to’g’ri keladigan soha toping. Bor bo’lsa va dasturchilikda qiynalayotgan bo’lsangiz, albatta davom eting. Kundan kunga osonlashib va qiziqlashib boraveradi va bir kun kelib siz yutasiz.

@jakhonrakhmonov

Bugun qaysidir universitetda dars o'tgan talabalardan biri menga windowsda shunaqangi vpn kerak-ki, u orqali faqat bitta dastur VPN bilan ishlashi, qolgan dasturlarga ta'sir qilmasligi kerak degan mazmunda savol beribdi.

Odatda, bu kabi maxsus sozlamalarni taqdim etadigan dasturlar "split tunneling" yoki "app-based routing" kabi xususiyatlarni qo'llab-quvvatlashi mumkin. Split tunneling VPN orqali qaysi trafikni yuborish va qaysi trafikni bevosita Internet orqali yuborishni tanlash imkonini beradi, bu esa faqat ma'lum bir dastur yoki ilova uchun VPN ishlatishni imkonini berishi haqida aytdim.

Ushbu VPN dasturlar ma'lum to'lov evaziga sizga yuqoridagi imkoniyatni taqdim etadi. Bepul vpnlar faqat sizga zarar yetkazadi.

Agar undagi windowsda litsenziya bo'lmasa yoki qanadir sozlamalarni to'g'ri bajarmasa, pul to'lab VPN dasturlar sotib olish ham foyda bermasligi mumkin.

@FlutterDasturchi

Sun'iy intellekt robotlarning "miyasi"ga kirishni boshladi. Gumanoid robotlar ustida ishlayotgan "Figure" kompaniyasi o'z roboti haqida qisqa video e'lon qildi.

Unda robot odamdek gapiryapti va fikrlayapti. Unga faqat yumushlarni bajarish haqida buyruqlar berilmadi, balki bu ishlarni nega va qanday bajarayotgani haqida ham so'rashdi. Javoblar esa ohang va mazmun jihatidan odamnikidan farq qilmaydi. Qo'l harakatlari ham ancha tekis.

Behzod Mamadiev

@FlutterDasturchi

Polsha kiberxavfsizlik reytingida dunyoda 1-oʻrinni egalladi
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Milliy kiberxavfsizlik indeksi (NCSI) reytingi elektron boshqaruv akademiyasi tomonidan tuziladi, bu butun dunyodagi davlat sektori agentliklariga raqamli transformatsiyaga erishishda yordam beradi. Reytingning asosiy maqsadi har xil turdagi kiber hodisalar, jumladan: xakerlik hujumlari ehtimoliga mamlakatning tayyorlik darajasini aniq o'lchashdir. Reytingning so'nggi nashrida Polsha nufuzli 1-o'rinni egalladi, ammo uning mualliflari Polshaning hali qiladigan ishlari ko'p ekanligini ta'kidlamoqda.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Polsha NCSI reytingida 100 ta mumkin bo‘lgan balldan 90,83 ball to‘plab, Avstraliya (87,50 ball) va Estoniyani (85,83 ball) ortda qoldirdi. Ro‘yxatga dunyoning jami 32 davlati kiritilgan.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Ayrim mamlakatlarni baholash qoidalar, oq qog'ozlar va rasmiy veb-saytlar kabi ommaga ochiq materiallarga asoslanadi. O'lchov ko'rsatkichlari milliy kiberxavfsizlik tizimiga muvofiq ishlab chiqilgan.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Bugungi dunyoning asosiy kibertahdidlariga quyidagilar kiradi: xizmat ko'rsatishni rad etish (DoS), ma'lumotlar yaxlitligini buzish va ma'lumotlar maxfiyligini buzish. Ushbu tahdidlarni samarali boshqarish uchun har bir davlat tegishli strategik va tezkor javob berish imkoniyatlariga ega bo‘lishi kerak.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Shu bilan birga, “Elektron boshqaruv akademiyasi” tashkiloti o‘z ma’ruzasida Polsha hozirda kiberxavfsizlik sohasida jahon davlati bo‘lsa-da, ba’zi jihatlari bo‘yicha hali ham ko‘p narsaga yetishi kerakligiga e’tibor qaratdi.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Polsha elektron boshqaruvni rivojlantirish indeksi va tarmoq tayyorlik indeksi (NRI) asosida hisoblangan raqamli rivojlanish bo‘yicha eng yomon ko‘rsatkichni namoyish etmoqda. Polshaning bu boradagi ko‘rsatkichi 72,29/100 ballni tashkil qildi.

@FlutterDasturchi

28-dastur. DDoS hujumlaridan himoya qiluvchi virtual laboratoriya tizimi

Ushbu tizim orqali talabalar xavfsiz muhitda turli xil DDoS hujum turlarini va ularning ta'sir qilish usullarini o'rganishlari, shuningdek, bu hujumlarga qarshi turli himoya strategiyalarini sinab ko'rishlari mumkin. Bu o'quv jarayonida nazariy bilimlarni amaliyotda qo'llash va tahlil qilish ko'nikmalarini oshiradi.

Foydalanuvchi talabiga qarab qo'shimcha funksiyalar qo'shib beramiz. [o'zingiz o'tayotgan fanlardan VIRTUAL LABARATORIYALAR tayyorlab beramiz]

Narxi: 200 ming so'm (shu holati)

Qo'shimcha narx bilan .uz domen olib xostingga joylashtirib beramiz. Hamma foydalana oladi. Guvohnoma ham olish mumkin

Murojaat uchun: @XizmatAI | Shu sohaga aloqadorlarga jo'nating.

@XizmatlarAI

Ushbu tizim, domen nomiga mos keladigan IP manzillarni aniqlash, o'quvchilarning texnik bilimlarini oshirish va ularni amaliy mashg'ulotlar bilan yanada chuqurroq tushunchaga ega bo'lishiga yordam beradi. O'quvchilar nslookup buyrug'ini ishlatish orqali domen nomlari va IP manzillar haqida ko'proq ma'lumot olishadi

Kiberxavfsizlik darslarida foydalanish uchun tayyor tizim.

hottg.com/nurstudio

Kompyuterni avtomatik o'chirish tizimi

Bu tizim, foydalanuvchiga kompyuterini ma'lum vaqt oralig'idan so'ng avtomatik ravishda o'chirish imkonini beradi. Tizimda vaqt soniyalarda kiritiladi va "O'chirishni boshlash" tugmasini bosish orqali timer boshlanadi. Vaqt tugagach, kompyuter avtomatik tarzda o'chiriladi. Agar foydalanuvchi timerni to'xtatmoqchi bo'lsa, "O'chirishni bekor qilish" tugmasidan foydalanishi mumkin.

Masalan internetdan katta hajmdagi ma'lumot yuklayapsiz. Lekin kutishga vaqt yo'q. Taxminan vaqt belgilaysiz. Kompyuter o'chgan bo'ladi.

hottg.com/nurstudio

Dunyo bo'ylab "Microsoft" kompaniyasining "Windows" operatsion tizimi ishdan chiqdi. Ko'plab aeroportlarda samolyotlar reysi qoldirilgan, hatto uchayotgan parvozlar qo'ndirilgan. Ba'zi telekompaniyalarda jonli efirlar to'xtab qolgan.

Bunga sabab - "Windows" operatsion tizimining bir qismi bo'lgan xavfsizlik dasturi uchun yuklangan yangilanishdagi xato bo'lgan.

Xavfsizlik dasturi "CrowdStrike" kompaniyasiga tegishli bo'lib, kompaniya muammoni tan olgan va uni tuzatuvchi yangilanish yuklanganini ma'lum qilmoqda.

"CrowdStrike" aksiyalari narxi ertalab 20 foizga tushib ketdi. Hozir -10% atrofida. Menda ham uning aksiyalari bor edi. 🥲

Sizning kompyuteringizda ham bu muammo kuzatildimi?

Agar oxirgi yangilanishlarni operatsion tizimingiz yuklab olmagan bo'lsa, bu sizda sezilmagan bo'lishi kerak.

@bmamadiev

Ushbu tizim domenlar haqida umumiy ma'lumotlarni olish uchun ishlab chiqilgan. Foydalanuvchilar domen manzilini kiritib, quyidagi ma'lumotlarni olishlari mumkin:

NSLookup: DNS-server va domenning IP-manzillari.
WHOIS: Domen ro'yxatga olish ma'lumotlari.
Traceroute: Domen manziliga borish yo'llari va kechikish vaqtlari.

Foydalanish uchun domen nomini kiritish va "Ma'lumotlarni olish" tugmasini bosish kifoya.

Eslatma: G'araz maqsadlarda foydalanmang

hottg.com/nurstudio

Dasturchi nima ish qiladi?

– "Universitetdan kim (qaysi soha mutaxassisi) bo'lib chiqasan?"
– "Dasturchi"
– "Dasturchi nima ish qiladi?"

~~~

2014-yil Toshkent shahridagi Inha Universitetida o'qishni boshlaganimda uzoq-yaqin tanishlar shunaqa savollarni ko'p so'rashardi. U paytda o'zim ham yaxshi bilmaganim uchun "dasturchi ilova, vebsaytlar yaratadi" deb javob berardim.

O'ylab qarasam, bor-yo'g'i 10 yil oldin ham dasturchilik kasbi O'zbekistonda odatiy kasb hisoblanmagan ekan. Ko'p odamlar dasturchilar nima ish qilishini bilishmagan. Hozir ko'pchilikda dasturchi deganda qandaydir tushuncha bor.

Quyida dasturchi qiladigan asosiy ishlar:

● Dizayn yaratadi. Dasturni qanday qurish kerakligi, har xil qismlar bir-biri bilan qanday bog'lanishi kerakligini, yoki dasturning kichik bir qismi qanday ishlashi kerakligini ko'rsatib beradigan dizayn. Xoh butun bir dastur uchun, xoh uning bir qismi uchun bo'lsin, aksariyat dasturchilar dizayn yaratadi (ilova qanday ko'rinishi kerakligi haqidagi dizayn bilan adashtirmang).

● Reja tuzadi. Proyektdagi qilinishi kerak bo'lgan ishlarni rejalashtiradi. Bu shunchaki bir o'tirishda qilinadigan reja emas. Ba'zi dasturchilar butun jamoa uchun reja tuzishiga to'g'ri keladi: kim nima ish qilishi kerak, qancha vaqt ketadi, qanday risk bo'lishi mumkin, ... .

● Kod yozadi. Yuqoridagi dizayn va rejaga asoslanib, dasturlash tillaridan foydalangan holda kompyuter tushunadigan ko'rsatmalar to'plamini yozib chiqadi. O'sha ko'rsatmalar to'plami "kod" deb ataladi. Dasturchi kod yozadi, kod o'chiradi, kod o'zgartiradi.

● Yana kod yozadi. O'zi yozgan kodni tekshiradigan, to'g'ri ishlashini isbotlab beradigan kod yozadi. Bunday kod "test" deyiladi.

● Kod o'qiydi. Dasturchi odatda boshqa dasturchilar bilan birga ishlaydi hamda oldin boshqalar yozib ketgan kodlarni rivojlantiradi. Shuning uchun ishlash davomida juda ko'p kod o'qiydi. Yozganidan 10 barobar ko'proq kod o'qishiga to'g'ri keladi.

● Kod tekshiradi. Dasturchi o'zining va boshqalarning kodini yaxshilab tekshiradi. Kamchiliklar bo'lsa to'g'rilaydi yoki boshqalarga aytadi.

● Dasturdagi xatoliklarni to'g'rilaydi. Deyarli har doim dasturda katta-kichik xatoliklar chiqib turadi. Uni "bug" deymiz. Dasturchi shunday xatoliklarni to'g'rilaydi, ya'ni "debug" qiladi.

● Uzoq vaqt o'ylanib yuradi. Ayrim "bug"larni to'g'rilash oson bo'lmaydi. Ular qayerdan kelayotganini topish bir necha daqiqadan bir necha kungacha cho'zilishi mumkin. Ba'zi dizaynlar juda murakkab bo'ladi va chuqur e'tibor talab qiladi. Shunday paytda dasturchini o'ylanib yurganini ko'rasiz.

● Dasturni doim yaxshilab boradi. Dastur bir marta qurib, tugatiladigan narsa emas. Uni doim rivojlantirib bormasa, vaqt o'tishi bilan eskiradi.

● Hujjatlar yozadi. Ha, dasturchilar ham hujjat ishlari bilan shug'ullanadi:
- yuqorida aytib o'tilgan dizayn ("design doc");
- dasturni qanday ishlashini tushuntirib beradigan hujjat;
- proyekt plani;
- o'zgarishlar tarixi;
- proyektni vaqtida tugatishga halaqit berishi mumkin bo'lgan omillar;
- va hokazolarni yozib boradi.

● Boshqalar bilan birga ishlaydi. Dasturchi boshqa dasturchilar, proyekt menejerlari, har xil jamoalar bilan hamkorlikda ishlaydi. Mitinglarda qatnashib, proyekt qanday ketayotgani haqida report beradi va boshqalardan report qabul qilib oladi.

● Yangi texnologiyalar o'rganadi. Dasturchilar ishlatadigan texnologiyalar yildan-yilga yangilanib turadi. Dasturchi shularni o'rganib, o'z bilimlarini sayqallab boradi.

● Boshqalarga bilim ulashadi. Dasturchi o'z bilganlarini boshqalarga o'rgatadi. Ko'pincha tajribali dasturchi o'zidan tajribasi kamroq bo'lgan boshqa dasturchilarga yo'l-yo'riq ko'rsatadi.

~~~

– "Dasturchi nima ish qiladi?"
– "Programma yaratadi."
– "Ha, mening bir tanishim ham programmist. Telefon bozorda telefonlarni programma qiladi."

@muhammadjohns

Dart dasturlash tiliga oid o'zbek tilida video darslar

1-dars. Dart tili haqida
2-dars. Dart tili uchun online kompilyatorlar
3-dars. Hello world | Salom dunyo
4-dars. SINTAKSIS
5-dars. IDENTIFIKATOR, kalit so'zlar va tushunchalar
6-dars. Izohlar va ekranga ma'lumot chiqarish turlari
7-dars. KLASS, OBYEKT VA METODLAR
8-dars. O'zgaruvchilarga kirish
9-dars. Dynamic o'zgaruvchilar
10-dars. Final va Const o'zgaruvchilar
11-dars. Operatorlarga kirish
12-dars. Tenglik, aloqa va sinov operatorlari
13-dars. Bitwise operatorlari
14-dars. Belgilash operatorlari
15-dars. Mantiqiy operatorlar
16-dars. Input va output
17-dars. Shartli ifodalar
18-dars. IF shart operatori
19-dars. IF va ELSE
20-dars. ELSE .. IF ladder
21-dars. Switch va Case
22-dars. Loops`ga kirish. FOR loop haqida
23-dars. FOR in LOOP haqida
24-dars. While loop haqida
25-dars. do while Loop haqida
26-dars. BREAK va CONTINUE haqida
27-dars. Numbers 1-qism
28-dars. Numbers 2-qism
29-dars. String haqida
30-dars. Boolean haqida
31-dars. List haqida

Davomi bor...

👉 @FlutterDasturchi